Incidentie Merkelcelcarcinoom is sinds 1993 verdrievoudigd in Nederland
De incidentie van Merkelcelcarcinoom, een zeldzame en potentieel dodelijke vorm van huidkanker, vertoont al decennia een continu oplopende lijn in Nederland. Sinds 1993 is sprake van meer dan een verdrievoudiging. De overleving van patiënten met deze ziekte bleef al die jaren laag, zo blijkt uit een publicatie van Sanne Uitentuis (Amsterdam UMC) in de Journal of the American Academy of Dermatology. De studie benadrukt de noodzaak voor het introduceren van nieuwe behandelstrategieën. Volgens de onderzoekers zou de combinatie chirurgie met adjuvante radiotherapie mogelijk beter kunnen zijn dan behandeling met uitsluitend chirurgie.
Merkelcelcarcinoom staat bekend om zijn potentiële, snelle groei en de neiging om te metastaseren. In deze studie wordt de incidentie, behandeling en overleving van Merkelcelcarcinoom beschreven op basis van gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR).
Opzet en resultaten
De onderzoekers selecteerden hiervoor gegevens van alle patiënten met Merkelcelcarcinoom die in Nederland tussen 1993 en 2016 zijn gediagnosticeerd. Ook werd informatie verzameld over patiënt- en tumorkarakteristieken, therapie en vitale status. Daarnaast bepaalden zij de relatieve overleving en schatten het risico op sterfte na correctie voor andere variabelen. Het studiecohort bestond uit 1.977 patiënten met Merkelcelcarcinoom.
De incidentie van Merkelcelcarcinoom bij mannen en vrouwen in Nederland per 100.000 inwoners.
De incidentie steeg van 0,17 per 100.000 persoonsjaren in 1993 tot 0,59 per 100.000 in 2016. De gestegen incidentie is in lijn met de uitkomsten van studies in andere landen. De gemiddelde leeftijd bij diagnose was 75,5 jaar. Mogelijke verklaringen voor de oplopende incidentie van Merkelcelcarcinoom zijn toegenomen blootstelling aan bekende risicofactoren, zoals UV-straling, meer gebruik van immunosuppressiva en (waarschijnlijk de belangrijkste oorzaak) vergrijzing van de samenleving. Verder kan verbeterde detectie door introductie van specifiekere diagnostiek in de jaren ’90 een rol hebben gespeeld, hoewel dit geen verklaring is voor de doorlopende stijging van de incidentie.
Overleving
De relatieve 5-jaarsoverleving was laag (63%) en verbeterde niet in de tijd. De sterfte was hoger bij mannen (risico 1,24), hogere leeftijd (risico 1,07), lymfeklierinvasie (risico 1,26) en bij afstandsmetastasen (risico 2,44). De overleving was met name lager bij patiënten met Merkelcelcarcinoom op de romp. De onderzoekers hebben hiervoor geen goede verklaring kunnen vinden. Mogelijk dat laesies op de romp minder snel opvallen en daardoor pas in een later stadium worden gedetecteerd waarna ze moeilijker zijn te behandelen. De meeste patiënten met een Merkelcelcarcinoom kregen tijdens de onderzoeksperiode uitsluitend een chirurgische behandeling (60%).
Conclusie
Sanne Uitentuis (Amsterdam UMC) en collega’s concluderen dat de incidentie van Merkelcelcarcinoom tussen 1993 en 2016 een continu oplopende trend laat zien in Nederland. De overleving na diagnose van deze ziekte bleef laag. Deze bevindingen benadrukken de noodzaak van het ontwikkelen en implementeren van nieuwe therapieën. Volgens de onderzoekers suggereren de uitkomsten van deze studie, in lijn met andere studies, dat chirurgie in combinatie met adjuvante radiotherapie mogelijk betere resultaten kan opleveren dan uitsluitend chirurgische behandeling.
- Uitentuis SE, Louwman MWJ, van Akkooi ACJ, Bekkenk M. ‘Treatment and survival of Merkel cell carcinoma since 1993: a population-based cohort study in the Netherlands.’ J Am Acad Dermatol. 2019 Jan 28.
- Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl
