Regiorapportages om verschillen in zorg te bespreken
In regionale tumorwerkgroepen en in samenwerkende netwerken presenteert IKNL sinds een aantal jaren data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR), waarmee medisch specialisten verschillen in zorg kunnen bespreken. Cijfers over diagnostiek, toegepaste behandelingen, en doorverwijzingen per ziekenhuis versus regionaal en landelijk worden zichtbaar gemaakt. Ook voor de urologische tumoren, waaronder prostaat-, blaas-, en nierkanker, heeft IKNL deze spiegelinformatie in zogenaamde regiorapportages gepresenteerd.
Het doel van de regiorapportages is het:
• Inzichtelijk maken van variatie in zorg in de regio
• Onderling vergelijken van de uitkomsten van zorg
• Discussiëren over variatie / mogelijke verschillen in uitkomst
• Leren van elkaar om kwaliteit van zorg te optimaliseren
• Ondersteunen van toekomstige netwerkvorming
Werkwijze
In de regiorapportages worden de uitkomsten van zorg van de ziekenhuizen onderling met elkaar vergeleken en worden tumorspecifieke details in kaart gebracht. Er wordt gebruik gemaakt van data uit de NKR, inclusief specifieke informatie die aanvullend is verzameld. Een voorbeeld hiervan is data uit ProZIB (ProstaatkankerZorg In Beeld). Met behulp van tabellen en figuren worden specifieke aspecten van zorg per ziekenhuis gepresenteerd. Het gaat onder meer om aantallen nieuw gediagnosticeerde en behandelde patiënten, behandelpatronen binnen specifieke ziektestadia, operatiemortaliteit maar ook verwijspatronen binnen en buiten de regio. De inhoud van de regiorapportages wordt bepaald in nauwe samenwerking met de medische specialisten, om deze zo goed mogelijk te laten aansluiten bij specifieke vragen.
Bij introductie van de regiorapportages werden de uitkomsten voor individuele ziekenhuizen anoniem besproken. Men had wel inzage in de resultaten van het eigen ziekenhuis maar de overige ziekenhuizen in de regiorapportage waren geanonimiseerd. Na verloop van tijd bleek dat er geen bezwaren bestonden tegen het bespreken van de uitkomsten op ziekenhuisnaam. Hierdoor zijn de medisch specialisten nu nog beter in staat de verschillen in zorg te vergelijken en opvallende resultaten en variatie te bespreken.
Verschillen
Uit de regiorapportages bleken bijvoorbeeld verschillen in de behandeling bij spier-invasief blaaskanker en bij niercelkanker. In figuur 1 staan 30 ziekenhuizen in Nederland die in de periode 2012-2016 de meeste patiënten met niet spier-invasief blaaskanker (NMIBC) behandelden. Uit deze figuur blijkt dat in sommige ziekenhuizen in Nederland bij vrijwel alle patiënten een blaasspoeling na transurethrale resectie van de tumor (TURT) wordt toegepast. Een aantal andere ziekenhuizen zijn hier veel terughoudender in.
Figuuur 1 Variatie in behandeling niet spier-invasief blaaskanker (NMIBC) in Nederland 2012-2016. Aantal diagnoses NMIBC per ziekenhuis varieerde van 289 tot 576.
Figuur 2 toont verschillen in behandeling bij blaaskanker. Gemiddeld wordt in Nederland bij ongeveer de helft van patiënten met spierinvasief blaaskanker T2-4a de blaas verwijderd (cystectomie). Ook blijkt er redelijk wat variatie te zijn tussen individuele ziekenhuizen wat betreft het toepassen van neo-adjuvante chemotherapie (NAC). De richtlijn Blaascarcinoom (Nederlandse samenvatting van de EAU guidelines on bladder cancer) adviseert om patiënten neo-adjuvante chemotherapie te geven en cystectomie niet langer uit te stellen dan drie maanden na diagnose.
Figuur 2 Variatie in behandeling spierinvasief blaaskanker (MIBC) in Nederland 2012-2016. Aantal diagnoses MIBC (T2 - T4a) per ziekenhuis varieerde van 66 tot 156.
Bij de behandeling van kleine niertumoren zien we ook verschillen. Uit figuur 3 blijkt dat er variatie bestaat in het toepassen van een partiele versus een radicale nefrectomie in patiënten met een kleine niertumor. Ook verschilt de wijze van operatie (laparoscopisch versus open).
Figuur 3 Variatie in chirurgische behandeling cTa niercelcarcinoom 2014-2016. Selectie van 30 ziekenhuizen met grootste aantal nefrectomie ingrepen bij cT1acNOcMO. Aantal nefrectiomieën per ziekenhuis varieerde tussen de 23 en 88.
NKR Online
De regiorapportage wordt op maat voor een regio gemaakt. Ook via de website NKR online zijn de resultaten voor het eigen ziekenhuis, de regio en het landelijk gemiddelde te bekijken. Via NKR Online heeft ieder ziekenhuis toegang tot de NKR-gegevens van de eigen patiënten. Medisch specialisten en andere bevoegde zorgverleners kunnen, mits de Raad van Bestuur of gevolmachtigde daar toestemming voor heeft verleend, hier permanent toegang krijgen tot geaggregeerde data over incidentie en behandelingen uit de NKR. Wekelijks worden de gegevens aangevuld met registraties van nieuwe diagnoses en aanvullende informatie, zoals behandelingen, bij reeds geregistreerde diagnoses.
NKR Online laat zowel de trend over de jaren heen zien als de vergelijking (benchmark) met de gegevens van andere ziekenhuizen en ziekenhuisgroepen. Ziekenhuizen die hebben aangegeven de cijfers onderling te willen delen zijn opgenomen in een ziekenhuisgroep, zoals bijvoorbeeld ARTZ, CONCORD, Embraze. Santeon en Uniek. Voor hen zijn de resultaten transparant te bekijken voor de andere ziekenhuizen binnen de groep. Ook zijn de gemiddelden voor verschillende soorten ziekenhuizen terug te vinden als benchmarkgroep: SAZ-ziekenhuizen, STZ-ziekenhuizen en UMC’s en AvL. Met deze informatie krijgen zorgverleners inzicht in de oncologische zorg in het eigen ziekenhuis, binnen het samenwerkingsverband en op landelijk niveau. Zij kunnen daarmee de zorg evalueren en afspraken maken met elkaar over de behandeling en zorg van deze patiënten.
Meer informatie
- Meer informatie over NKRonline is verkrijgbaar bij projectleider Willeke van der Weide via NKRonline@iknl.nl.
- Meer informatie over regiorapportages is beschikbaar bij Antoinette de Vries, a.devries@iknl.nl.
