Impact van gevorderde kanker op patiënten: risico op sociale isolatie

De sociale gevolgen voor mensen met gevorderde kanker en hun naasten kunnen behoorlijk groot zijn. Er is zelfs een risico op sociale isolatie. Dat blijkt uit kwalitatief onderzoek uitgevoerd door Janneke van Roij en collega’s van IKNL in samenwerking met Dr. Youssef-EL Soud (longarts in het Maxima Medisch Centrum). 

De resultaten van dit onderzoek laten zien dat patiënten en naasten zo veel mogelijk het ‘normale’ leven willen voortzetten zoals dat was van voor de diagnose. Wel ervaren zij barrières hierin en sociale isolatie is een risico. Het sociale netwerk van de patiënten en naasten wordt tijdens de ziekte transparanter en de waarde van sociale relaties neemt toe. Veel patiënten en naasten ervaren zowel positieve als negatieve verandering in de kwaliteit van sociale relaties en in het aantal relaties dat zij hebben. 

“Ik was niet voorbereid op de sociale consequenties. Ik vond die veel groter en veel ernstiger, veel omvattender dan ik ooit had kunnen vermoeden.”  Quote van een deelnemende patiënt met borstkanker. 
 

Bespreken van gevolgen
Het onderzoek laat zien dat het belangrijk is dat patiënten en naasten gesteund worden in het bespreken van deze gevolgen. Ook is het belangrijk dat zorgverleners zich bewust zijn van mogelijke sociale gevolgen omdat zijzelf een bron van sociale steun zijn en kunnen anticiperen op sociale gevolgen. Het voorlichten van de sociale omgeving over hoe effectief sociale steun te bieden kan het gevoel van sociale isolatie bij patiënten en naasten verminderen.

Publicatie sociale gevolgen
Dit onderzoek van Janneke van Roij, Linda Brom, Maggy Youssef-EL Soud, Lonneke van de Poll-Franse en Natasja Raijmakers, is beschreven in het artikel Social consequences of advanced cancer in patients and their informal caregivers: a qualitative study en gepubliceerd in Support Care Cancer.

eQuiPe-studie
Begin 2017 is IKNL gestart met de eQuiPe-studie: een onderzoek naar de kwaliteit van leven en kwaliteit van zorg zoals mensen met gevorderde kanker én hun naasten dit ervaren. In de eerste fase is er een exploratieve kwalitatieve studie uitgevoerd onder mensen met gevorderde kanker en hun naasten. 

Vervolgens is er een landelijke prospectieve, observationele cohortstudie gestart die openstaat voor deelname van zowel patiënten als naasten. Deelnemende patiënten en naasten krijgen in deze cohortstudie elke drie maanden een verzoek om een online vragenlijst in te vullen over de door hen ervaren kwaliteit van zorg en kwaliteit van leven. De vragenlijstgegevens worden gekoppeld aan reeds aanwezige medische gegevens van deze patiënten in de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). 

Het streven van de onderzoekers is in totaal 2.000 patiënten en 1.000 naasten te includeren in de eQuiPe-studie. De studie loopt momenteel in 32 ziekenhuizen en er zijn al ruim 350 patiënten en 325 naasten geïncludeerd! 

Oproep deelname eQuiPe-studie
Wilt u helpen bij de inclusie van patiënten voor de eQuiPe-studie? Neem dan contact op met Janneke van Roij, onderzoeker IKNL. 

Gerelateerd nieuws

Voorkom niet-passende zorg door vroegtijdige inzet gespecialiseerde palliatieve zorg

Arts meet bloeddruk op bij patiënt Een aanzienlijk aantal patiënten met levensbedreigende ziekten zoals kanker ontvangt potentieel niet-passende zorg in de laatste 30 dagen van het leven, zoals spoedeisende hulp-bezoeken, ziekenhuis- of IC-opnames of overlijden in het ziekenhuis. Dit blijkt uit een onderzoek van Manon Boddaert en collega’s, waarover onlangs gepubliceerd werd in het special issue ‘Palliative Care for Patients with Cancer’ van Cancers. Het verbeteren van de kwaliteit van zorg aan het einde van het leven is een prioriteit voor patiënten en hun families en voor de volksgezondheid.  De onderzoekers onderstrepen het belang van vroegtijdige inzet van gespecialiseerde palliatieve zorg in complexe sitaties als integraal onderdeel van de reguliere zorg. lees verder

Tijdig integreren van palliatieve zorg in de oncologie; hoe gaat dat in de praktijk?

Foto met quote dokter Filip de Vos

Uit onderzoek weten we dat voor mensen met ongeneeslijke kanker en voor hun naasten tijdige inzet van palliatieve zorg heel belangrijk is. Het verhoogt de kwaliteit van leven en de kans op passende zorg. Ook kan het de symptoomlast en de last op mantelzorgers verlagen. Het onderzoeksproject Tijdige Integratie Palliatieve Zorg in de Oncologie (TIPZO) wil deze tijdige inzet van palliatieve zorg bevorderen. In dit project werkt IKNL samen met de Nederlandse Federatie van Kankerpatiëntenorganisaties (NFK), het UMC Groningen en het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC). Senior-onderzoeker palliatieve zorg bij IKNL Dr. Natasja Raijmakers en internist-oncoloog Dr. Filip de Vos zijn betrokken bij het project. We spraken hen over het belang van tijdig integreren van palliatieve zorg en over waar we nu staan in het project. 

lees verder