Betere prognose bij behandeling peritoneale metastasen dunnedarmkanker
Dunnedarmadenocarcinoom is een zeldzame vorm van kanker. Patiënten met deze maligniteit krijgen vaak te maken met synchrone peritoneale metastasen. Uit onderzoek van Laura Legué (Catharina Ziekenhuis, IKNL) en collega’s blijkt dat behandeling van uitzaaiingen in het buikvlies kan bijdragen aan een toename van de overleving bij geselecteerde patiënten. Met name behandeling met cytoreductieve chirurgie in combinatie met hyperthermische intraperitoneale chemotherapie (CRS+HIPEC) leidde bij een zeer kleine groep patiënten tot een mediane overleving van 32 maanden. De onderzoekers verwachten dat een multidisciplinaire benadering en betere selectie van patiënten die baat kunnen hebben bij behandeling, waaronder CRS+HIPEC, een bijdragen kan leveren aan een betere prognose.
Het doel van dit population-based onderzoek was inzicht te verkrijgen in de incidentie, risicofactoren en behandelgerelateerde overleving van patiënten met peritoneale metastasen afkomstig van adenocarcinoom van de dunne darm.
Opzet en resultaten
De onderzoekers maakten voor deze studie gebruik van gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) en includeerden alle patiënten die tussen 2005 en 2014 werden gediagnosticeerd met adenocarcinoom van de dunne darm. Ze analyseerden de invloed van patiënt- en tumorkarakteristieken op het ontwikkelen van peritoneale metastasen en maakten een inschatting van de overleving met behulp van diverse analysemodellen.
Van de 1.428 geïncludeerde patiënten met de diagnose adenocarcinoom van de dunne darm, bleken bij 13% van de patiënten (n = 181) synchrone peritoneale metastasen aanwezig te zijn. Synchrone peritoneale metastasen werden gevonden in 9% van de duodenale tumoren en 17% van de meer distale tumoren in het jejunum en ileum. Patiënten met een gevorderd of onbekend primair tumorstadium en een positieve of onbekende lymfeklierstatus hadden een grotere kans op het ontwikkelen van peritoneale metastasen.
De mediane overleving van alle patiënten met peritoneale metastasen was 5,9 maanden, terwijl een overleving van 11 maanden werd waargenomen bij patiënten na een primaire tumorresectie of palliatieve chemotherapie. Patiënten die CRS+HIPEC kregen, hadden een mediane overleving van 32 maanden. Prognostische factoren geassocieerd met een kortere overleving waren een leeftijd van 70 jaar of ouder, systemische metastasen anders dan peritoneale metastasen en een gevorderd of onbekend tumorstadium.
Conclusies en aanbevelingen
Laura Legué en collega’s concluderen aan de hand van deze studie dat synchrone peritoneale metastasen relatief vaak worden aangetroffen bij patiënten met adenocarcinoom van de dunne darm. Zonder behandeling was de prognose van deze patiënten extreem slecht. De overleving was hoger na primaire resectie van de tumor, palliatieve chemotherapie en behandeling met CRS+HIPEC, maar selectiebias speelde waarschijnlijk een belangrijke rol gelet op het kleine aantal behandelde patiënten in deze studie.
De onderzoekers spreken de verwachting uit dat, analoog aan behandeling van peritoneale metastasen bij dikkedarmkanker, een multidisciplinaire benadering kan bijdragen aan een betere selectie en behandelopties die specifiek zijn toegesneden op individuele patiënten, waaronder een therapie zoals CRS+HIPEC. Ondanks de veelbelovende resultaten in de zeer kleine groep geselecteerde patiënten die behandeld zijn met CRS+HIPEC, moet aangetekend worden dat het potentieel gunstige effect van deze behandeling op de overleving nog niet is aangetoond in een gerandomiseerde studie. Volgens de onderzoekers is dit mogelijk ook de reden waarom niet alle centra CRS+HIPEC aanbieden aan patiënten die baat kunnen hebben bij deze behandeling.
Population-based onderzoek
Onderhavige studie is het eerste population-based onderzoek naar de incidentie, risicofactoren en algehele overleving van patiënten met synchrone peritoneale metastasen afkomstig van adenocarcinoom van de dunne darm. Aan dit onderzoek werkten mee specialisten en onderzoekers van Catharina Ziekenhuis (Eindhoven), Erasmus Medisch Centrum (Rotterdam) en IKNL.
• Legué LM, Simkens GA, Creemers GM, Lemmens VEPP, de Hingh IHJT: ‘Synchronous peritoneal metastases of small bowel adenocarcinoma: Insights into an underexposed clinical phenomenon’. Eur J Cancer. 2017 Nov 10;87:84-91.
• Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl
