Betere overleving uitgezaaide maag- en slokdarmkanker in hoogvolumecentra

Onderzoek heeft aangetoond dat palliatieve, systemische therapie kan bijdragen aan het verbeteren van de overleving van patiënten met gemetastaseerde slokdarm- en maagkanker. Het gebruik van palliatieve, systemische therapie bij deze patiënten verschilt in de praktijk tussen ziekenhuizen. In deze studie is de samenhang onderzocht tussen het jaarlijkse ziekenhuisvolume bij de behandeling van patiënten met gemetastaseerde slokdarm- en maagkanker en hun overleving. 

Opzet studie en resultaten 
De onderzoekers identificeerden alle patiënten die tussen 2005 en 2013 in Nederland zijn gediagnosticeerd met gemetastaseerde slokdarm- en maagkanker in de databank van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Patiënten werden ingedeeld op basis van hun behandeling aan de hand van drie definities: (1) incidentiecentra met een hoog incidentievolume, (2) behandelcentra met een hoog volume chemotherapie en (3) chirurgische centra met een hoog chirurgisch volume. 

Ook werden onafhankelijke voorspellers geëvalueerd voor het ontvangen van palliatieve chemotherapie door middel van multivariabele logistische regressieanalyses en multivariabele, proportionele Cox-regressieanalyses om de impact van centra met een hoog behandelvolume op de overleving te beoordelen. 

De dataset omvatte 4.078 patiënten met gemetastaseerde slokdarmkanker met een gemiddelde overleving van twintig weken en 5.425 patiënten met gemetastaseerde maagkanker met een gemiddelde overleving van zestien weken. Patiënten met slokdarmkanker die een behandeling kregen in een chirurgisch centrum met een hoog chirurgisch volume of behandelcentrum met een hoog volume chemotherapie, vertoonden een daling van het overlijdensrisico. Patiënten met maagkanker die een behandeling kregen in een chirurgisch centrum met een hoog chirurgisch volume, vertoonden betere uitkomsten. 

Conclusies en aanbevelingen 
Nadia Haj Mohammad en collega’s concluderen dat patiënten met maag- en slokdarmkanker na behandeling met palliatieve, systemische therapie in een behandelcentrum of chirurgische centrum met een hoog volume een betere overleving hebben dan patiënten die behandeld zijn in centra met een laag volume. Dat is volgens de onderzoekers een unieke bevinding aangezien uit deze studie blijkt dat uitsluitend palliatieve chemotherapie, een jongere leeftijd, metastasen in een enkel orgaan en een lage lactaatdehydrogenase hebben bijgedragen aan deze verbeterde overleving.  

Een interessante bevinding is dat de verbeterde overleving niet is waargenomen voor incidentiecentra met een hoog incidentievolume. Zelfs na correctie voor patiënt- en tumorkenmerken vonden de onderzoekers geen verband. Een overlap tussen incidentiecentra met een hoog incidentievolume en andere hoogvolumecentra werden niet waargenomen. Dit duidt er volgens de onderzoekers op dat in incidentiecentra met een hoog incidentievolume andere factoren een rol spelen. Aanvullend onderzoek is nodig om vast te stellen welke factoren samenhangen met de betere resultaten van hoogvolume chemotherapie en chirurgie centra. 

Toenemende complexiteit 
Een andere bevinding, in lijn met eerdere publicaties, is dat een oudere leeftijd en vrouwelijk geslacht factoren zijn die verband houden met een lagere kans op het krijgen van chemotherapie. Verder wijzen de onderzoekers er op dat de groeiende complexiteit van genetische tumoreigenschappen en het brede scala aan palliatieve behandelopties bespreking van deze patiënten in een gespecialiseerd, multidisciplinair team vereisen. 

De onderzoekers merken tot slot op dat verstorende invloeden in deze population-based studie niet helemaal zijn uit te sluiten vanwege de selectie van patiënten. Ook om die reden is aanvullend onderzoek gewenst. 
 

• Haj Mohammad N, Bernards N, van Putten M, Lemmens VEPP, van Oijen MGH, van Laarhoven HWM: ‘Volume-outcome relation in palliative systemic treatment of metastatic oesophagogastric cancer’. Eur J Cancer. 2017 Jun;78:28-36.

• Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl