Beter inzicht in psychische, sociale en fysieke gevolgen en zorg bij kanker
Voor het project ‘Transparantie psychosociale gevolgen en zorg bij kanker’ gaat IKNL namens het Landelijk Overleg Psychosociale Oncologie aanvullende items registreren in de NKR bij borst- en dikkedarmkanker en rapporteren aan de betrokken behandelaars. De items betreffen frequentie van afname en bespreken van een signaleringsinstrument naar problemen op fysiek, psychisch en/of sociaal vlak, het type signaleringsinstrument en eventuele verwijzing naar psychosociale, paramedische en medisch specialistische revalidatiezorgverleners. Ook krijgen verpleegkundig(en) (specialisten) een e-learningmodule en masterclasses aangeboden over psychische, sociale en fysieke gevolgen van kanker, basale psychosociale zorg en verwijsmogelijkheden voor gespecialiseerde zorg.
Achtergrond project
Kanker heeft een grote impact op het leven van patiënten. Psychische en sociale ondersteuning en aanvullende zorg is voor veel patiënten essentieel. Aandacht voor de kwaliteit van leven bij kanker start idealiter preventief tijdens of zelfs voor de behandeling. De partijen die betrokken zijn bij het Landelijk Overleg Psychosociale Oncologie (LOPSOZ*), beschrijven in hun visiedocument dat psychosociale zorg altijd een integraal onderdeel van kwalitatief hoogstaande oncologische zorg zou moeten zijn. Dit vraagt enerzijds om systematisch detecteren om inzicht te krijgen in de aard en de ernst van eventuele klachten en mogelijke zorgbehoefte en anderzijds juiste indicatiestelling en verwijsmogelijkheden. Dit om de precieze aard van de benodigde zorg of ondersteuning te kunnen bepalen en onder- of overbehandeling te voorkomen.
Nog geen integraal onderdeel
Het detecteren van problemen op fysiek, psychisch en/of sociaal vlak is op dit moment echter vaak geen integraal onderdeel van de oncologische zorg. Het gevolg is dat psychosociale, paramedische en medisch specialistische revalidatiezorg patiënten met kanker in de praktijk vaak onvoldoende bereikt. Het huidige project voorziet in het vergroten van de bewustwording van zorgprofessionals en is een belangrijke voorwaarde om de zorg voor mensen met kanker te verbeteren , specifiek voor de gevolgen op fysiek, psychisch en/of sociaal vlak. Dit wordt gedaan door:
a. inzicht bieden in de stand van zaken van psychosociale, paramedische en medisch specialistische revalidatiezorg bij kanker door registratie van specifieke items in de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) en het terugkoppelen van deze spiegelinformatie aan zorgprofessionals.
b. het inzetten van landelijke verbetertrajecten, zoals het aanbieden van een nog te ontwikkelen e-learningmodule en masterclasses ten behoeve van het vergroten van de kennis en vaardigheden over de gevolgen van kanker op fysiek, psychisch en/of sociaal vlak en de rol van zorgprofessionals binnen de oncologie.
Registratie en terugkoppeling spiegelinformatie NKR
Datamanagers van de NKR gaan bij aanvang van het project (Q1 2018) en bij afronding (Q2 2019) relevante informatie verzamelen over inzet van een signaleringsinstrument (frequentie van afname en bespreking) en eventuele verwijzing naar psychosociale, paramedische en medisch specialistische revalidatiezorgverleners. Deze informatie wordt na afloop gerapporteerd aan alle ziekenhuizen die zorg verlenen aan patiënten met borst- en dikkedarmkanker. Op deze wijze krijgen ziekenhuizen beter inzicht in de implementatiegraad van de psychosociale zorg binnen hun instelling en kunnen ze waar nodig verbeteracties in gang zetten.
E-learning en masterclasses
Het tweede deel van het project bestaat uit het aanbieden van een e-learningmodule aan verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten. Daarin wordt onder meer aandacht geschonken aan het adequaat signaleren van problemen bij patiënten (fysiek, psychisch en/of sociaal) en het voeren van gesprekken hierover. Ook wordt informatie gegeven over passende basiskennis op het gebied van psychosociale zorg en adviezen over zelfmanagement en eventuele verwijzing naar gespecialiseerde zorg. Ter verdieping verzorgt V&VN Oncologie aansluitend een aantal masterclasses voor verpleegkundigen met het accent op het trainen van vaardigheden.
Het Landelijk Overleg Psychosociale Oncologie verwacht dat door verruiming van kennis en vaardigheden verpleegkundigen en verpleegkundig specialisten na deelname aan deze e-learningmodule beter toegerust zijn om passende zorg te verlenen aan patiënten met kanker om (mogelijke) gevolgen op fysiek, psychisch en/of sociaal vlak te voorkomen of te beperken.
Praktische informatie
Het project ‘Transparantie psychosociale gevolgen en zorg bij kanker’ (juli 2017-juni 2019) wordt gefinancierd door het Zorginstituut Nederland. Ziekenhuizen ontvangen binnenkort informatie over dit project. Voor vragen kunt u contact opnemen met Miranda Velthuis, adviseur en projectleider.
