Vaker klachten na uitwendige radiotherapie bij endometriumcarcinoom

Het doel van deze studie was de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven op langere termijn te evalueren onder overlevenden van endometriumcarcinoom na uitwendige radiotherapie of vaginale brachytherapie als onderdeel van de PORTEC-2 trial. Daarbij is tevens gekeken naar langdurige symptomen ten aanzien van de darmen en blaas, en de impact hiervan op deze vrouwen.

PORTEC-2-studie
In de PORTEC-2-studie werden 427 patiënten met stadium I (hoog-intermediair risico endometriumcarcinoom) willekeurig verdeeld over de onderzoeksarmen uitwendige radiotherapie of vaginale brachytherapie. De gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven na 7 jaar en na 10 jaar bestond uit een vragenlijst (EORTC QLQ-C30), een aanvullende vragenlijst over darm- en blaassymptomen en de Impact of Cancer Questionnaire (IOC). Daarnaast kregen de deelnemers nog 14 vragen aangeboden over comorbiditeit, loophulpmiddelen en incontinentiemateriaal. Een p-waarde <0,01 werd beschouwd als statistisch significant.

Klachten en symptomen
De analyse van de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven op lange termijn toonde aan dat meer overlevenden na uitwendige radiotherapie aanhoudende darmklachten hadden, zonder significante verschillen ten aanzien van de algemene gezondheid of functioneringsschalen. Na 7 jaar werd darmlekkage door 10,6% van de vrouwen na uitwendige radiotherapie gemeld tegenover 1,8% na vaginale brachytherapie (p = 0,03 en klinisch relevant). Voor last hebben van diarree was dit respectievelijk 8,4% versus 0,9% (p = 0,04). 

Verder rapporteerde 10,5% van de vrouwen beperkingen als gevolg van darmsymptomen na uitwendige radiotherapie versus 1,8% na brachytherapie  (p < 0,01) en sterkere aandrang voor ontlasting door 23,3% versus 6,6% (p <0,01). Toegenomen aandrang om te plassen werd gemeld door 39,3% van de vrouwen na uitwendige radiotherapie versus 25,5% na brachytherapie (p = 0,05). Er werd geen verschil in seksuele activiteit waargenomen tussen de beide onderzoeksarmen. De impactscores van kanker op lange termijn was hoger bij de patiënten die een recidief van endometriumcarcinoom hadden of een tweede vorm van kanker kregen.

Belangrijke informatie
Stephanie de Boer en collega’s concluderen dat vrouwen die uitwendige radiotherapie kregen vanwege behandeling van endometriumcarcinoom meer dan 7 jaar na die behandeling meer darmklachten rapporteren met een impact op hun dagelijkse activiteiten. Ook is er een trend zichtbaar naar meer plasklachten. Deze symptomen en klachten hebben echter geen significante impact op de algehele kwaliteit van leven van deze vrouwen en laten ook geen verschillen zien met betrekking tot onderwerpen waar andere overlevenden van kanker mee te maken hebben.

De uitkomsten van deze studie bieden belangrijke informatie voor het informeren van patiënten en gezamenlijke besluitvorming over effect en bijwerkingen van een aanvullende behandeling. De onderzoekers adviseren uitwendige radiotherapie alleen te gebruiken wanneer de voordelen opwegen tegen de risico’s van bijwerkingen. Toekomstige studies moeten gericht zijn op methoden om de gesignaleerde symptomen te voorkomen of te verbeteren, bijvoorbeeld met nieuwe bestralingstechnieken. 

• De Boer SM, Nout RA, Jürgenliemk-Schulz IM, Jobsen JJ, Lutgens LC, van der Steen-Banasik EM, Mens JW, Slot A, Stenfert Kroese MC, Oerlemans S, Putter H, Verhoeven-Adema KW, Nijman HW en Creutzberg CL.: ‘Long-Term Impact of Endometrial Cancer Diagnosis and Treatment on Health-Related Quality of Life and Cancer Survivorship: Results From the Randomized PORTEC-2 Trial.’

• Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl