Prof. Lemmens en prof. Siesling aanvaarden bijzondere leerstoelen

Prof. dr. Valery Lemmens (hoofd onderzoek bij IKNL) en prof. dr. Sabine Siesling (senior onderzoeker bij IKNL) bekleden ieder sinds dit jaar een bijzondere leerstoel. Prof. Lemmens sprak 5 juni zijn inaugurele rede uit bij de aanvaarding van de bijzondere leerstoel Kankersurveillance aan Erasmus MC in Rotterdam. Het accent ligt op verbetering van de kankerzorg in Nederland in samenwerking met zorgprofessionals in ziekenhuizen. Prof. Siesling sprak haar rede uit op 24 september. Als bijzonder hoogleraar aan de Universiteit Twente (vakgroep Health Technology & Services Research) onderzoekt ze de effecten van variatie op de kwaliteit en uitkomsten van geleverde zorg.  

Bijzondere leerstoel ‘Variatie in de zorg’ 
De zorg voor patiënten met kanker varieert vaak per ziekenhuis. In het ene ziekenhuis is de zorg anders georganiseerd dan in het andere. Hierdoor kan de geleverde zorg verschillen afhankelijk van het ziekenhuis waar een patiënt wordt behandeld. Dat is meestal geen gewenste variatie. Tegelijkertijd is er steeds meer bekend over de processen die een rol kunnen spelen bij kanker. Aangevuld met nieuwe technologieën en nieuwe medicijnen is er in toenemende mate een tendens zichtbaar naar zorg op maat. Die variatie is volgens prof. Siesling wél gewenst.  

“Variatie in de zorg is ongewenst als de richtlijn een heel duidelijk advies geeft. Een afwijkende behandeling leidt dan hoogstwaarschijnlijk tot een minder gunstig resultaat en een slechtere uitkomst voor de patiënt”, aldus prof. Siesling. “Echter, de richtlijnen over de behandeling zijn niet altijd op keiharde bewijzen gebaseerd. Zijn er geen harde bewijzen, dan weten specialisten dus niet altijd welke zorg tot het beste resultaat leidt. Als richtlijnen geen duidelijke aanbeveling geven, is variatie te verwachten en kunnen we deze zelfs gebruiken om nieuwe ‘evidence’ te verkrijgen, waarmee we de richtlijn kunnen aanscherpen." 

Binnen de nieuwe leerstoel van de UTwente en IKNL gaat prof. Siesling onderzoek doen naar zowel de variatie binnen de kankerzorg in Nederland als studies verrichten naar het toepassen van nieuwe (dure) technologieën en de gevolgen hiervan op bijvoorbeeld het verloop van de ziekte, de kwaliteit van leven en de overlevingskansen. Deze kennis moet een bijdrage leveren aan het realiseren van kankerzorg op maat. "Door de uitkomsten van de variatie te onderzoeken kan je wellicht specifieke patiëntengroepen identificeren voor wie een bepaalde behandeling effectiever is dan voor anderen. Daarmee kunnen we ook overbehandeling en onderbehandeling voorkomen.” 

Bijzondere leerstoel ‘Kankersurveillance’ 
Door stijgende incidentie van kanker, hogere leeftijd van de gemiddelde kankerpatiënt en toename van het aantal overlevenden staat de kankerzorg voor grote uitdagingen. Het monitoren van de kwaliteit van zorg aan de hand van betrouwbare data is daarom essentieel. Onder meer om het beleid te evalueren omtrent preventie, vroege opsporing van kanker en klinische behandelingen, maar ook om de kwaliteit van leven van overlevenden te optimaliseren. Daar komt bij dat patiëntenorganisaties, zorgverzekeraars, de Inspectie voor de Gezondheidszorg en de beroepsgroepen zelf steeds vaker - en terecht - inzicht eisen in de kwaliteit van de geleverde zorg. 

Om meer inzicht te krijgen in (inter)nationale trends in incidentie, behandeling en overleving van kanker doet prof. Lemmens de komende jaren als bijzonder hoogleraar ‘Kankersurveillance’ wetenschappelijk onderzoek aan Erasmus MC in samenwerking met onderzoekers en zorgprofessionals in ziekenhuizen. Daarbij zal onder andere worden nagegaan of recente ontwikkelingen in de oncologie, waaronder nieuwe behandelingen, dure medicijnen en concentratie van zorg daadwerkelijk bijdragen aan het verbeteren van de overlevingskansen en het welbevinden van patiënten.  

We meten verkeerd In zijn oratie ‘De kankerzorg in Nederland: doing better, feeling worse’ nam Lemmens zijn gehoor mee langs de route van diverse kankerbehandelingen, de registratie daarvan en wetenschappelijk onderzoek. “We meten tegenwoordig wel erg veel, maar niet altijd de juiste dingen. Of slechts gedeeltelijk. Of op een verkeerde manier. Of steeds een beetje anders. Of gewoon te veel. Waar meten een doel op zich is geworden, vergeten we vaak waar het echt om draait. […] Zorgverleners raken gedemotiveerd en gefrustreerd wanneer gegevens, waarvan zij de relatie met kwaliteit niet inzien, gebruikt worden om een oordeel te vellen over het wel of niet mogen uitvoeren van een bepaalde behandeling. We doen het in de oncologische zorg ontegenzeggelijk beter, maar toch voelen we ons slechter.” 

Oratie prof. dr. Lemmens: ‘Veel cijfers over kankerzorg zijn niet wat ze lijken’ 

Gerelateerd nieuws

FHIR-oncologiespecificaties beschikbaar voor toegankelijk maken zorgdata

Vrouwelijke zorgprofessional typt achter laptop

Het versturen van nieuwe oncologische (klinische) diagnoses vanuit het ziekenhuis naar de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) ten behoeve van wetenschappelijk onderzoek is vaak nogal een klus. Gelukkig gaan inspiratie en innovatie hand in hand bij IKNL. Want na de recente aankondiging van Performation over de 𝐃𝐚𝐭𝐚𝐠𝐚𝐭𝐞𝐰𝐚𝐲 𝐯𝐚𝐧 𝐏𝐞𝐫𝐟𝐨𝐫𝐦𝐚𝐭𝐢𝐨𝐧 𝐢𝐬 𝐨𝐧 𝐅𝐇𝐈𝐑, zijn we verheugd om onze eerste FHIR-oncologiespecificatie voor NKR-aanleveringen openbaar te maken. In deze specificatie staat beschreven welke gegevens en structuren van de FHIR-standaard (R4) moeten worden gebruikt voor het aanleveren van gegevens aan de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). 

lees verder

Oncode Accelerator van start voor snellere en betere ontwikkeling kankermedicijnen 

Bijeenkomst met mensen in een zaal

Oncode Accelerator is een publiek-privaat samenwerkingsverband, met als doel om verbinding te leggen tussen partners in Nederland die betrokken zijn bij de preklinische fase van de ontwikkeling van kankermedicijnen. Door met elkaar de ontwikkeling van die medicijnen te versnellen, wil Oncode Accelerator de kwaliteit van leven van patiënten verbeteren en de kosten van de ontwikkeling van deze geneesmiddelen verlagen. Binnen Oncode Accelerator zijn verschillende platforms actief waarin partijen samenwerken. Op 24 november is het innovatieplatform ‘Goed gedefinieerde patiëntcohorten’ van start gegaan met een succesvolle kick-off. Dit platform wordt gecoördineerd door het UMC Utrecht en hierin is ook IKNL vertegenwoordigd.  

lees verder