Lage gezondheidsgeletterdheid heeft negatieve invloed op kwaliteit van leven
Overlevenden van dikkedarmkanker met een relatief lage gezondheidsgeletterdheid en kennis over gezond gedrag, hebben een slechtere kwaliteit van leven en vaker last van angstige en depressieve gevoelens. Dit hangt mede samen met minder lichaamsbeweging en een hogere rookfrequentie. Volgens Olga Husson en collega's dienen zorgverleners bij het geven van informatie en leefstijladvies rekening te houden met het niveau van geletterdheid van de patiënt om ervoor te zorgen dat de informatie aankomt en leefstijladviezen worden opgevolgd.
Het doel van deze studie was om de prevalentie van gezondheidsgeletterdheid bij overlevenden van dikkedarmkanker te onderzoeken en de relatie tussen gezondheidsgeletterdheid en gezond gedrag. Een tweede doel was het verkennen van de vraag of kennis over gezondheid en gezond gedrag geassocieerd zijn met gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven en angstige en depressieve gevoelens?
Vragenlijsten Profiel
De analyse maakt onderdeel uit van een longitudinale, populatie-gebaseerde enquête onder overlevenden van dikkedarmkanker die tussen 2000 en 2009 zijn gediagnosticeerd en geregistreerd door de kankerregistratie van het voormalige IKZ (thans IKNL). Voor deze analyse is gebruikt gemaakt van gegevens die tijdens de tweede registratieronde zijn verzameld (n = 1.643; respons 83%). Patiënten kregen een uitnodiging om deel te nemen aan een online Profiel-vragenlijst over subjectieve en functionele gezondheidsgeletterdheid en vragen over gezond gedrag, gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven (European Organisation for Research and Treatment of Cancer Quality of Life Questionnaire C30), en angstige en depressieve gevoelens (Hospital Anxiety and Depression Scale).
De subjectieve gezondheidsgeletterdheid was ‘laag' onder 14% van de deelnemers, ‘gemiddeld' bij 45% van de respondenten en ‘hoog' bij 42%. Onder de overlevenden van dikkedarmkanker met een lage gezondheidsgeletterdheid bevonden zich vaker rokers. Ook voldeden zij veelal niet aan de voorgeschreven richtlijnen voor voldoende lichaamsbeweging in vergelijking met overlevenden met een gemiddelde of hoge kennis over gezondheid.
Lagere kwaliteit van leven
Overlevenden van dikkedarmkanker met een lage gezondheidsgeletterdheid rapporteerden statistisch significant lagere niveaus van mentale en fysieke kwaliteit van leven en een hogere stressniveaus in vergelijking met overlevenden met een gemiddelde en hoge gezondheidsgeletterdheid. Een deel van relatie tussen geletterdheid en kwaliteit van leven wordt verklaard door gezondheidsgedrag: Patienten met lage geletterdheid vertonen slechten gezondheidsgedrag waardoor hun kwaliteit van leven wordt aangetast.
Olga Husson en collega's concluderen dat een lage, subjectieve functionele gezondheidsgeletterdheid onder overlevenden van dikkedarmkanker geassocieerd wordt met lagere niveaus van fysieke activiteit, een hogere rookfrequentie, een slechtere kwaliteit van leven en vaker voorkomen van geestelijke nood. Bij het geven van informatie en leefstijladvies moeten zorgverleners rekening houden met het niveau van geletterdheid van de patiënt om ervoor te zorgen dat de informatie aankomt en leefstijladviezen worden opgevolgd.
-
O. Husson, F. Mols, M. P. Fransen, L. V. van de Poll-Franse en N. P. M. Ezendam: ‘Low subjective health literacy is associated with adverse health behaviors and worse health-related quality of life among colorectal cancer survivors: results from the profiles registry'. De originele publicatie is beschikbaar in de bibliotheek (toegang mits ingelogd).
Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl
