Gebruik van statines geassocieerd met lagere sterfte dikkedarmkanker
Cumulatieve blootstelling aan statines na diagnose van dikkedarmkanker is geassocieerd met een lagere, totale sterfte. Dat blijkt uit observationeel onderzoek van dr. Marjolein Zanders (IKNL) en collega’s op basis van data van patiënten met dikkedarmkanker én diabetes. Deze uitkomst suggereert dat statines bij gebruikers van glucoseverlagende medicijnen, onafhankelijk van het gebruik van metformine en aspirine geassocieerd is met een lagere sterfte. Er werd geen effect van het gebruik van metformine en aspirine gevonden op de overleving. Volgens de onderzoekers zijn er gerandomiseerde studies nodig om de associatie tussen statines en mortaliteit diepgaander te onderzoeken.
Eerdere studies laten zien dat het gebruik van zowel metformine, statine als aspirine mogelijk geassocieerd is met een verminderde mortaliteit in kankerpatiënten, er zijn echter geen studies waarin de associatie voor alle drie de middelen wordt gecorrigeerd. In deze studie werden onafhankelijke associaties van deze geneesmiddelen geëvalueerd op de totale mortaliteit na diagnose van dikkedarmkanker bij patiënten die glucoseverlagende medicijnen gebruiken.
Glucoseverlagende medicatie
Patiënten die glucoseverlagende medicijnen gebruikten (voorafgaand aan het stellen van de diagnose ‘dikkedarmkanker’) werden geselecteerd uit de databank van de Nederlandse Kankerregistratie (tijdvak 1998-2011) en verbonden met de databank over medicatiegebruik van het PHARMO-instituut te Utrecht. Vervolgens werd de cumulatieve blootstelling aan metformine, statine en aspirine na de diagnose ‘dikkedarmkanker’ berekend. Een Cox regressie model werd gebruikt om de effecten van metformine, statine en aspirine op mortaliteit te onderzoeken, waarbij zowel de cumulatieve blootstelling als een dichotome variabele voor blootstelling aan metformine, statine en aspirine als tijdsafhankelijke variabelen in het model werd opgenomen.
In totaal gebruikten 1.043 patiënten glucoseverlagende medicijnen vóór de diagnose ‘dikkedarmkanker’. 666 patiënten (64%) gebruikten metformine, 639 patiënten (61%) statines en 490 patiënten (47%) aspirine na de diagnose ‘dikkedarmkanker’. Uit multivariabele analyses bleek dat een cumulatieve blootstelling aan metformine en aspirine niet geassocieerd was met de totale sterfte, terwijl cumulatieve blootstelling aan statine geassocieerd was met een lagere totale sterfte. .
Associatie met statines
Dr. Marjolein Zanders (IKNL) en collega’s concluderen dat er geen verband is gevonden tussen de cumulatieve blootstelling aan metformine en aspirine en de totale sterfte bij dikkedarmkanker patienten met diabetes. De cumulatieve blootstelling aan statines na diagnose ‘dikkedarmkanker’, onafhankelijk van het gebruik van metformine of aspirine, was wel geassocieerd met een lagere, totale sterfte.
Gerandomiseerde studies
De onderzoekers geven aan dat, vanwege de observationele opzet van de studie, de resultaten mogelijk beïnvloed worden door de beslissing van een arts om een bepaald type geneesmiddel voor te schrijven, verschillen in patiëntkarakteristieken en de ervaring van de arts. Daarom raden de onderzoekers aan om in de toekomst gerandomiseerde studies op te zetten om de associatie tussen statinegebruik en mortaliteit verder te verhelderen.
Ook andere methodologische uitdagingen in dit type farmaco-epidemiologisch onderzoek, zoals de mogelijke bias doordat patiënten met een slechte prognose stoppen met bepaalde medicatie en andere metabole factoren zoals HbA1c en cholesterol niveaus moet worden meegenomen in verder onderzoek.
-
Zanders MM, van Herk-Sukel MP, Vissers PA, Herings RM, Haak HR, van de Poll-Franse LV. Are metformin, statin and aspirin use still associated with overall mortality among colorectal cancer patients with diabetes if adjusted for one another?
-
Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl
