Prognose overlevenden colorectale tumor beter met elk overleefd jaar

De studie is opgezet om te voorzien in de groeiende behoefte aan informatie over de conditionele (voorwaardelijke) overleving van specifieke subgroepen (ex-)patiënten die dikkedarm- en endeldarmkanker langdurig hebben overleefd. Hiervoor werden data van alle patiënten met stadium I - III dikkedarm- en endeldarmkanker (n = 137.030) geïncludeerd die tussen 1989 en 2008 in Nederland zijn gediagnosticeerd. De leeftijd van de patiënten lag tussen de 15 - 89 jaar. De gebruikte data waren afkomstig van de Nederlandse Kankerregistratie.

Relatieve, conditionele overleving
De onderzoekers bepaalden de relatieve, conditionele 5-jaarsoverleving gerelateerd aan leeftijd, sublocatie van de tumor en het tumorstadium voor elk extra overleefd jaar tot 15 jaar na de diagnose. Ook stelden ze de trends vast voor de aanwezigheid van absolute risico's voor en spreiding van doodsoorzaken tijdens de follow-up.

De conditionele 5-jaars relatieve overleving is de 5-jaarsoverleving voor patiënten vergelekenmet de algemene populatie (zelfde leeftijd en geslacht) voor elk extra overleefd jaar. Eenconditionele 5-jaars relatieve overleving van 95 procent betekent dat de patiënt statistisch gezien nauwelijks meer oversterfte heeft ten gevolge van de kanker. 

Kans op overlijden
Bij patiënten met stadium I dikkedarmkanker (relatieve conditionele 5-jaarsoverleving > 95 procent) was de oversterfte 1 jaar na diagnose minimaal. In dit geval is de kans op overlijden 1 jaar na diagnose colon stadium I even groot als in algemene bevolking van zelfde leeftijd en geslacht. Bij patiënten met een rectale tumor was 6 jaar na diagnose de oversterfte minimaal. Voor stadium II en III werd een minimale oversterfte gezien 7 jaar na de diagnose voor darmkanker, terwijl deze 12 jaar was voor rectale kanker.

De verschillen in relatieve, conditionele 5-jaarsoverleving tussen dikkedarm- en endeldarmkanker nam af in de tijd voor alle patiënten, met uitzondering van patiënten met een stadium III colorectale tumor in de leeftijd 60 tot 89 jaar. Het absolute risico om te sterven aan een colorectale tumor verminderde sterk in de tijd en was minder dan 5 procent na 5 jaar. Het aandeel patiënten dat stierf aan een colorectale tumor daalde naarmate de diagnose langer was geleden, terwijl het aantal patiënten dat overleed aan andere kankersoorten, hart- en vaatziekten en andere oorzaken juist toenam.

Nuttige informatie
Felice van Erning en collega's concluderen dat de prognose van overlevenden van een colorectale tumor verbetert met elk extra overleefd jaar. De grootste verbeteringen zijn te zien in de eerste jaren na de diagnose. Inzicht in de relatieve, conditionele overleving is nuttig voor zorgverleners om patiënten met stadium I - III colon-en rectumkanker te informeren en te adviseren tijdens de follow-up. Op deze manier zijn deze mensen beter in staat om hun resterende leven te plannen.

• F.N. van Erning, L.N. van Steenbergen, V.E.P.P. Lemmens, H.J.T. Rutten, H. Martijn, D.J. van Spronsen, M.L.G. Janssen-Heijnen: Conditional survival for long-term colorectal cancer survivors in the Netherlands: who do best? Eur J Cancer. 2014.