Studies naar kwaliteit van leven: ouderen nog steeds onderbelicht

Bij studies naar de kwaliteit van leven van (ex-)kankerpatiënten wordt steeds vaker gebruikt gemaakt van (kanker)registraties met klinische variabelen. Deze databanken vormen een uitstekend steekproefkader voor het identificeren van subgroepen. Opvallend is dat veel studies nog steeds gericht zijn op de meest voorkomende tumoren en dat er slechts weinig studies zijn uitgevoerd naar de kwaliteit van leven van oudere overlevenden. Dat stellen Melissa SY Thong en collega's in een recent artikel in het vakblad Cancer.
Met het toenemende aantal overlevenden van kanker en de eveneens stijgende diversiteit van deze ex-patiënten, neemt het belang toe van studies naar de fysieke, emotionele en sociale gezondheid van deze overlevenden. Populatiegebaseerde kankerregistraties, waarin data worden verzameld over de kankerincidentie, kunnen een belangrijke rol vervullen bij studies naar de kwaliteit van leven. In deze literatuurstudie geven de auteurs een overzicht van kankerregistraties die zijn gebruikt voor dit opkomende onderzoeksgebied.

Inclusiecriteria
Diverse databanken van uitgevers werden doorzocht op relevante, collegiaal getoetste, originele artikelen die tussen 2001 en medio 2011 zijn gepubliceerd. Als inclusiecriteria werden gehanteerd: artikelen verschenen in het Engels waarbij gebruik is gemaakt van een kankerregistratie als steekproefkader (sampling frame) en/of waarbij registratiegegevens zijn gebruikt om analyses uit te voeren naar de kwaliteit van leven.

Alle artikelen die in deze studie zijn opgenomen, werden beoordeeld op de hoeveelheid verstrekte informatie, de procedure van de kankerregistratie en de opzet van het onderzoek. In totaal werden 173 artikelen uit 13 landen beoordeeld, waarvan een groot deel afkomstig uit de Verenigde Staten (n=572) en Europa (n=570). Veertien verschillende maligniteiten werden bestudeerd. De meest voorkomende aandoening was borstkanker.

Ouderen onderbelicht
De meeste studies waren gericht op volwassen overlevenden. Slechts vier studies waren gericht op ouderen boven de leeftijd van 70 jaar. Van de geïncludeerde publicaties boden 110 artikelen (64 procent) een goede hoeveelheid informatie over de kankerregistratie. Informatie die minder vaak werd gerapporteerd, hadden voornamelijk betrekking op de follow-up van de vitale status en kenmerken van respondenten / niet-respondenten.

De onderzoekers stellen vast dat studies naar de kwaliteit van leven steeds meer gebruik maken van populatiegebaseerde registraties die belangrijke klinische variabelen bevatten en een uitstekend steekproefkader bieden voor het identificeren van subgroepen. Tot nu toe hebben de meeste studies nog de neiging om zich te concentreren op de meer voorkomende vormen van kanker. Verrassend genoeg zijn slechts weinig studies gericht op de kwaliteit van leven van oudere overlevenden. Ouderen worden ook weinig bestudeerd in klinische studies.

Gerelateerd nieuws

Promotie Ellen Scheepers: Kwetsbaarheid en kwaliteit van leven bij ouderen met kanker

een zwart-witfoto van Ellen Scheepers tijdens haar verdediging. Ellen staat in de voorgrond, rechts in beeld, achter haar hangen geschilderde portretten van oude rectors magnificus

In mei promoveerde Ellen Scheepers aan de Universiteit van Utrecht. Voor haar onderzoek maakte zij veelvuldig gebruik van data uit de Nederlandse Kankerregistratie. Ze gebruikte de data om onderzoek te doen naar de kwetsbaarheid en kwaliteit van leven bij ouderen met kanker. Wij spraken dr. Scheepers over haar promotieonderzoek: ‘Om een geïndividualiseerde oncologische behandeling op te stellen, is het belangrijk om de patiënt écht te leren kennen.’

lees verder

Bijna helft ouderen met longkanker krijgt potentieel ongeschikte medicatie aan het einde van hun leven

Een hand geeft medicijn aan andere hand

Medicatie in de laatste levensfase van mensen moet met name gericht zijn op symptoom- en klachtenverlichting. Als de mogelijke bijwerkingen groter zijn dan de verwachte positieve effecten van de medicatie wordt dit ‘potentieel ongewenste medicatie’ (gangbare Engelse afkorting: PIM) genoemd. Het gebruik van PIMs is gerelateerd aan een verminderde kwaliteit van leven. IKNL-onderzoeker Laurien Ham en haar collega’s onderzochten in welke mate PIMs door de apotheek zijn afgeleverd aan oudere patiënten met longkanker in de laatste maand voor overlijden.

lees verder