Rectumkanker bij ouderen: voor- en nadelen preoperatieve radiotherapie

Oudere patiënten met endeldarmkanker die preoperatieve radiotherapie krijgen toegediend vertonen een lager lokaal recidiefpercentage. Daar staat tegenover dat bij bestraalde patiënten de incidentie van postoperatieve complicaties hoger is en dat de incidentie van lokale recidieven laag is. Volgens dr. Huub Maas en collega's kan het nalaten van preoperatieve radiotherapie een geschikte behandelstrategie zijn bij oudere patiënten met een verhoogd risico op complicaties of kans op vroegtijdig overlijden.

De studie was gericht op het bestuderen van de incidentie van lokale recidieven, postoperatieve complicaties en overleving van patiënten met een rectumcarcinoom in de leeftijd van 75 jaar en ouder die behandeld werden met ofwel chirurgie en preoperatieve 5 x 5 Gy radiotherapie of uitsluitend chirurgie. Hiervoor werd een willekeurige steekproef genomen van patiënten ouder dan 75 jaar met pT2 - T3, N0 - 2 en M0 rectumcarcinoom die tussen 2002 en 2004 in Nederland zijn gediagnosticeerd.

Binnen genoemde selectie kregen 296 patiënten uitsluitend chirurgie en 346 patiënten een combinatie van chirurgie met preoperatieve radiotherapie. Vervolgens werd informatie verzameld in de medische dossiers over het optreden van een lokaal recidief, postoperatieve complicaties, de ECOG-performance score en comorbiditeit.

Postoperatieve complicaties
Uit de analyses bleek dat recidieven minder vaak voorkwamen bij patiënten die preoperatieve radiotherapie kregen in vergelijking met patiënten die uitsluitend een operatie ondergingen (2% versus 6%, p = 0.002). Verder ontwikkelden postoperatieve complicaties zich vaker bij bestraalde patiënten (58% versus 42%, p < 0,0001). Vooral diepe infecties (naadlekkage, bekkenabces) waren significant verhoogd in deze groep (16% versus 10%, p = 0.02). De 30-dagen sterfte was gelijk in beide groepen en bedroeg 8%.

Een significante verhoging van de postoperatieve complicaties en 30-dagen mortaliteit werd alleen waargenomen in patiënten met ‘ernstige comorbiditeit' in vergelijking met patiënten zonder comorbiditeit (respectievelijk 58% en 10% vs 43% en 3%), COPD (59% en 12%), diabetes (60% en 11%) en cerebrovasculaire ziekte (62% en 14%). In multivariabele analyse en postoperatieve voorspelden postoperatieve complicaties de 5-jaarsoverleving.

Conclusie
Dr. Huub Maas en collega's concluderen dat oudere patiënten die preoperatieve radiotherapie kregen toegediend een lager lokaal recidiefpercentage vertonen. Echter, gelet op het feit dat de incidentie van lokale recidieven laag is, en de incidentie van postoperatieve complicaties hoger is bij bestraalde patiënten, kan het nalaten van preoperatieve radiotherapie juist geschikt zijn bij oudere patiënten met een verhoogd risico op complicaties of kans op vroegtijdig overlijden.

Gerelateerd nieuws

Algehele incidentie 2e tumor na radiotherapie endeldarmkanker niet verhoogd

Het geven van radiotherapie aan patiënten met endeldarmkanker leidt niet tot een verhoogde incidentie van tweede tumoren in het bekken. Het lijkt zelfs een beschermend effect te hebben op de ontwikkeling van tweede tumoren; vooral bij prostaatkanker. Die conclusie staat te lezen in een publicatie van Anouk Rombouts (Radboudumc) en collega’s in Annals of Oncology uitgevoerd met data van de Nederlandse Kankerregistratie. Daarin onderzochten zij tevens de kans dat patiënten na behandeling van endeldarmkanker een secundaire tumor in het bekken ontwikkelen. Vergeleken met de algemene Nederlandse populatie was deze kans marginaal verhoogd, namelijk een toename van 28 extra casussen per 10.000 personen per jaar.

lees verder

Invloed (type) behandeling op kwaliteit van leven dikkedarmkankerpatiënten

Er lijkt geen reden te zijn om patiënten met dikkedarmkanker adjuvante chemotherapie te onthouden voor wat betreft langetermijneffecten op hun gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven of ziektespecifieke symptomen. Dat concluderen drs. Simone Verhaar (TweeSteden Ziekenhuis), prof. dr. Lonneke van de Poll (IKNL) en collega’s op basis van een studie onder 1.600 overlevenden van dikkedarmkanker die tussen januari 2000 en juni 2009 werden gediagnosticeerd. De bevindingen gelden zowel voor patiënten ouder als jonger dan 70 jaar, en ongeacht of zij uitsluitend chirurgie of een combinatie van chirurgie en adjuvante chemotherapie kregen.

lees verder