Nieuws

In de REBACARE-studie naar behandeling van tumoren van de hogere urinewegen zijn al 44 patiënten geïncludeerd. Deze multicenter studie richt zich op de volgorde van behandeling. De effectiviteit van een intravesical spoeling met chemotherapie (Mitomycine C) direct voorafgaand aan een radicale nefro-ureterectomie of partiële ureterectomie wordt onderzocht. Dit wordt vergeleken met de huidige toepassing van deze intravesicale spoeling na de operatie, waarbij meer kans is op complicaties. 

De meeste overlevenden van blaaskanker hebben geen enkel idee wat de mogelijke oorzaken kunnen zijn voor de ontwikkeling van blaaskanker. Dat blijkt uit een studie van Ellen Westhof en collega-onderzoekers van Radboudumc en IKNL gepubliceerd in de European Journal of Cancer. Vastgestelde risicofactoren, zoals het roken van sigaretten, worden meestal niet herkend, zelfs niet door diegenen met deze risicofactoren. Deze uitkomst duidt op beperkte kennis onder de Nederlandse bevolking over risicofactoren voor het ontstaan van blaaskanker. Volgens de onderzoekers blijft effectieve voorlichting over de preventie van (blaas)kanker om die reden belangrijk.

In 2010 is gestart met de centralisatie van zorg aangaande het spierinvasieve blaascarcinoom en sindsdien wordt er vrijwel standaard een pelviene lymfeklierdissectie uitgevoerd ten tijde van radicale cystectomie. Voorheen bleek dit niet altijd het geval. Dat blijkt uit een population-based studie door urologen en onderzoekers van het Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis, Máxima Medisch Centrum en het IKNL. Tevens tonen zij aan dat de stijging van het aantal onderzochte lymfeklieren in de periode 2006-2012 samenhangt met een toename van de incidentie lymfeklierpositieve ziekte. Dit suggereert uitbreiding van klierdissectie templates en derhalve een ruimere naleving van de huidige richtlijnen.

Patiënten met blaaskanker krijgen in Nederland steeds vaker neoadjuvante chemotherapie aangeboden in combinatie met radicale cystectomie. Het aandeel neoadjuvante chemotherapie nam toe van 0,6 procent in 1995 tot 21 procent in 2013. Dat blijkt uit een studie onder ruim 10.000 patiënten uitgevoerd door arts-onderzoeker Tom Hermans (NKI-AvL) en collega’s. Deze uitkomsten tonen aan dat sprake is van een langzame, maar gestage adoptie van neoadjuvante chemotherapie gedurende de afgelopen twee decennia. Vooral jongere patiënten en patiënten met een gevorderd stadium die behandelend zijn in een academisch ziekenhuis, kregen vaker neoadjuvante chemotherapie aangeboden.

Er is een licht dalende trend waarneembaar in het risico voor mannen in Nederland om met een spierinvasief blaascarcinoom gediagnosticeerd te worden en om aan deze ziekte te overlijden. Voor vrouwen is het tegenovergestelde het geval. Deze trends hebben voornamelijk te maken met veranderingen in het rookpatroon enkele decennia geleden, schrijven dr. Katja Aben (senior-onderzoeker IKNL), dr. Toine van der Heijden (uroloog, Radboudumc) en prof. dr. Lambertus Kiemeney (epidemioloog, Radboudumc) in een artikel in het Tijdschrift voor Urologie. 

Frequente urineweginfecties zijn positief geassocieerd met het risico op blaaskanker. Die conclusie staat te lezen in een publicatie van Sita Vermeulen (Radboudumc) en collega’s in het British Journal of Cancer. Patiënten daarentegen die een beperkt aantal keren een blaasontsteking hebben gehad en behandeld werden met antibiotica, lieten een verlaagde kans op blaaskanker zien. Dit geldt echter niet voor niet-rokers en postmenopauzale vrouwen. De onderzoekers onderstrepen dat er meer onderzoek nodig is om het verband tussen urineweginfecties en blaaskanker verder te ontrafelen en de afzonderlijke effecten die hierbij een rol spelen.

Nieuwe moleculaire markers gericht op de methylatie van TBX2 en TBX3-genen zijn uitstekend geschikt om de progressie naar spierinvasieve blaaskanker te voorspellen bij patiënten met primaire pTaG1 / 2 blaaskanker. Dat hebben Willemien Beukers en collega’s aangetoond in een recente studie die onlangs is gepubliceerd in Modern Pathology. Met behulp van deze biomarkers kan het uitvoeren van voor de patiënt belastende cystoscopieën tijdens de follow-up aanzienlijk worden beperkt.

De rookgeschiedenis van patiënten is niet bruikbaar als leidraad voor klinische beslissingen bij de behandeling van niet-spierinvasieve blaaskanker. Dat concluderen Anne Grotenhuis en collega's op basis van onderzoek naar de invloed van enerzijds het rookgedrag, de intensiteit van het roken en het stoppen met roken op enig moment voor de diagnose en anderzijds het risico van een recidief en progressie van de ziekte. Deze uitkomst betekent niet dat adviezen om te stoppen met roken achterwege kunnen blijven, gelet op de ongunstige effecten van roken op onder meer hart- en vaatziekten en tweede primaire tumoren.