Licht dalende trend spierinvasief blaascarcinoom onder mannen na 2011

Blaaskanker behoort tot een van de meest voorkomende vormen van kanker in Nederland. Het is de vierde vorm van kanker bij mannen (inclusief Ta) en ook bij de vrouwen behoort blaaskanker inmiddels tot de top tien van meest voorkomende maligniteiten. In het artikel in het Tijdschrift voor Urologie bespreken de auteurs de trends in incidentie, sterfte, overleving en behandeling van primair spierinvasief blaascarcinoom gedurende de afgelopen 25 jaar op basis van gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie. 

Belangrijkste resultaten 
In de periode 1989–2013 nam het aantal mensen dat gediagnosticeerd is met een primair spierinvasief blaascarcinoom in Nederland toe van ongeveer 1.000 in 1989 tot bijna 1.600 in 2013. Bij ruim tweederde van deze patiënten ging het om mannen. Vanaf 2011 lijkt het absolute aantal mensen met een spierinvasief blaascarcinoom af te nemen, met name als gevolg van het feit dat minder mannen gediagnosticeerd worden met deze ziekte.  

De in opzet curatieve behandeling van patiënten onder de 75 jaar met een spierinvasief blaascarcinoom (cT2-cT4aN0M0) bestaat overwegend uit cystectomie, in toenemende mate gecombineerd met neoadjuvante chemotherapie. Bij patiënten met een spierinvasief blaascarcinoom die ouder zijn dan 75 jaar, heeft radiotherapie de overhand, hoewel ook in deze patiënten een cystectomie steeds vaker wordt toegepast. 

Opvallend is dat de laatste decennia de relatieve vijfjaarsoverleving (als benadering voor de kankerspecifieke overleving) van het spierinvasief blaascarcinoom niet is verbeterd. De vijfjaarsoverleving ligt rond de 33-35% en is voor de gehele periode voor mannen beter dan voor vrouwen.  

Sterftekans 
De postoperatieve sterfte, uitgedrukt als sterfte binnen 30 dagen na cystectomie, nam af van 3,0 % in de periode 2008–2010 naar 2,4 % in de periode 2005–2007. In de meest recente periode 2011–2013 nam de 30-dagenmortaliteit niet verder af. De sterftekans binnen 90 dagen is door de jaren heen steeds verder verbeterd van 8,0 % in 2005–2007 via 7,1 % in 2008–2010 naar 6,0 % in 2011–2013. De verbetering van de postoperatieve sterfte is waarschijnlijk deels te verklaren vanuit de concentratie van zorg voor patiënten met spierinvasieve blaaskanker en het opstellen van volumenormen door de Nederlandse Vereniging voor Urologie (NVU). 
 

• Katja K.H. Aben, A. (Toine) G. van der Heijden en Lambertus A.L.M. Kiemeney: ‘Trends in incidentie, prognose en sterfte bij spierinvasief blaascarcinoom’.

• Originele publicatie: ‘Trends in incidentie, prognose en sterfte bij spierinvasief blaascarcinoom’.

• Zie ook: Patiënt met blaaskanker krijgt steeds vaker neoadjuvante chemotherapie