Variatie in de behandeling van uitgezaaide dikkedarmkanker in Nederland

In deze studie werden ruim 2.000 patiëntendossiers geëvalueerd. Van deze patiënten kregen in totaal 1.307 patiënten systemische therapie. Het percentage patiënten dat ‘dure medicijnen’ kreeg voorgeschreven, varieerde tussen individuele ziekenhuizen en lag voor bevacizumab tussen 8% tot 92% en voor cetuximab/panitumumab tussen 10% tot 75%. Er was geen verschil in voorschrijfgedrag tussen de verschillende type ziekenhuizen (academisch versus topklinische ziekenhuizen versus perifeer).

Uit de analyses blijkt dat er een omgekeerde correlatie bestaat tussen het voorschrijven van ‘dure medicijnen’, een hogere leeftijd en meer comorbiditeit, maar deze patiëntkarakteristieken bleken tussen de individuele ziekenhuizen niet verschillend en zijn daarom geen verklaring voor de variatie tussen individuele ziekenhuizen. Patiënten die een behandeling kregen met een van deze ‘dure’ medicijnen hadden een langere overleving ten opzichte van patiënten die niet met deze middelen waren behandeld, zoals in eerdere studies is aangetoond.

Conclusie en aanbevelingen

Lotte Keikes en collega’s concluderen dat ziekenhuizen individueel beleid lijken te maken ten aanzien van het gebruik van ‘dure geneesmiddelen’. Dit beleid lijkt niet primair bepaald te worden door klinische aanbevelingen zoals beschreven in de landelijke richtlijn of door patiëntgebonden factoren. Deze studie geeft geen inzicht in de achterliggende redenen voor deze ongewenste praktijkvariatie, maar zeer waarschijnlijk spelen financiële factoren hierbij ook een rol.

Volgens de onderzoekers onderstrepen de uitkomsten van dit onderzoek het belang van goede monitoring van de behandeling van oncologische patiënten in de dagelijkse praktijk. Ook pleiten zij voor meer openheid ten aanzien van het (al dan niet goed beargumenteerd) afwijken van aanbevelingen in richtlijnen.

• Keikes L, Koopman M, Stuiver MM, Lemmens VEPP, van Oijen MGH, Punt CJA. Practice variation on hospital level in the systemic treatment of metastatic colorectal cancer in The Netherlands: a population-based study. Acta Oncol. 2020 Feb 12:1-9.