Tekeningen geven inzicht in emotionele impact van haarverlies

Tekeningen geven inzicht in emotionele impact van haarverlies

Tekeningen van patiënten die haarverlies ondervinden door chemotherapie (alopecia) onthullen emotionele impact die relatief onderbelicht blijft in traditionele evaluaties, zoals vragenlijsten of interviews. Dat blijkt uit onderzoek van Kirsten van Alphen (IKNL) en collega’s. Volgens de onderzoekers kunnen tekeningen nieuwe inzichten opleveren voor een betere informatievoorziening en ondersteuning van patiënten bij haarverlies ten gevolge van chemotherapie.

Patiënten met kanker ervaren haarverlies door chemotherapie op verschillende wijzen. Het doel van deze pilotstudie was door gebruik van patiëntentekeningen de ervaringen met haarverlies door chemotherapie te verkennen.

Studieopzet

Vijftien vrouwen met kanker die chemotherapie kregen, werden gerekruteerd in het Máxima Medisch Centrum. Deelnemers namen deel aan een semigestructureerd interview over alopecia. Ze maakten een tekening van hun hoofd en haar voor en tijdens de chemotherapie en vulden de B-IPQ-vragenlijst in (Brief Illness Perception Questionnaire).

Resultaten

De tekeningen onthulden voornamelijk fysieke effecten en in mindere mate emoties. Emoties waren duidelijker aanwezig in teksten die bijna alle patiënten onder de tekeningen schreven en in reacties op open vragen in de B-IPQ-vragenlijst over de ervaren gevolgen van alopecia. De algehele impact van alopecia die oprijst uit de tekeningen en de B-IPQ-vragenlijst komt overeen met informatie uit de interviews, namelijk teleurstelling, onzekerheid, verdriet en confrontatie. Dit is in lijn met de literatuur.

Conclusie

Kirsten van Alphen en collega’s concluderen dat tekeningen van patiënten cognitieve en emotionele reacties onthullen ten aanzien van haarverlies door chemotherapie die relatief onderbelicht blijven in vergelijking met traditionele evaluatiemethoden, zoals vragenlijsten of interviews. In vragenlijsten staan meestal vast omlijnde antwoordcategorieën, terwijl patiënten in tekeningen creatiever hun emoties kunnen weergeven.

Aangezien de impact van haarverlies volgens de literatuur nog regelmatig onderschat lijkt te worden door zorgprofessionals, kunnen tekeningen volgens de onderzoekers nieuwe inzichten opleveren voor het verbeteren van de informatievoorziening over alopecia en ondersteuning van deze patiënten. Tekeningen en de onderschriften zijn een uitgangspunt om meer op de patiënt zijn of haar persoonljike situatie over haaruitval in gesprek te gaan.

Gerelateerd nieuws

De haren uit je hoofd, interview over onderzoeken naar de impact van haaruitval

vrouw kaal pruik in hand

Haaruitval of alopecia is een van de meest voorkomende mogelijke bijwerkingen van een chemotherapiebehandeling. Het kan een grote impact hebben op de ervaren kwaliteit van leven. Onderzoekers Anne Versluis en Corina van den Hurk deden, met hun collega's, verschillende onderzoeken naar haarverlies, met als doel om de ziektepercepties van vrouwelijke patiënten hierover inzichtelijk te maken en hun copingstrategieën in beeld te brengen. We spraken hen over de onderzoeken en hun bevindingen.

 

lees verder

Hoofdhuidkoeling: verdraagbare optie tegen haarverlies door chemotherapie

Hoofdhuidkoeling: verdraagbare optie tegen haarverlies door chemotherapie

Hoofdhuidkoeling is over het algemeen een goed verdraagbare optie om haarverlies ten gevolge van chemotherapie (alopecia) te voorkomen. Het is een aanvullende behandeling die bijdraagt aan een betere gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven en psychosociaal welbevinden. Onderzoek heeft aangetoond dat bij vrouwen met borstkanker de kans op uitzaaiingen in de hoofdhuid na hoofdhuidkoeling minder dan 1% bedraagt. Dat is vergelijkbaar met patiënten zonder hoofdhuidkoeling.  

lees verder