PRIOR: voedingsadvies & trainen als voorbereiding operatie slokdarmkanker
In vijf Nederlandse ziekenhuizen is de afgelopen jaren met succes een nieuwe vorm van zorg voor patiënten met slokdarmkanker geïmplementeerd. Deze nieuwe zorg is onderdeel van het PRIOR-project, waarbij patiënten met slokdarmkanker na afloop van de chemoradiatie en voorafgaand aan de operatie aan hun fysieke conditie en voedingstoestand werken. Zo hebben zij meer kans op een goed postoperatief herstel. Aan de hand van behandelgegevens wordt deze nieuwe zorg op dit moment geëvalueerd.
Vanaf het moment van diagnose tot drie maanden na de operatie krijgen patiënten begeleiding van een fysiotherapeut en diëtist in het ziekenhuis. Zij monitoren de fysieke conditie en voedingstoestand van patiënten en geven beweeg- en voedingsadviezen. In de periode tussen de chemoradiatie en de operatie voeren patiënten een trainingsprogramma uit onder begeleiding van een fysiotherapeut in hun eigen omgeving. Binnen het PRIOR-project kregen patiënten deze nieuwe zorg in vijf Nederlandse ziekenhuizen aangeboden: UMC Groningen, UMC Utrecht, Ziekenhuisgroep Twente, Gelre Ziekenhuizen en Isala Zwolle.
Ervaringen patiënten en zorgverleners
De ervaringen van patiënten zijn positief. Hoewel patiënten in de evaluatie soms aangeven dat het zwaar is, is de training veelal goed haalbaar. Gemiddeld trainen patiënten voorafgaand aan de operatie dertien keer bij een fysiotherapeut. Patiënten hebben het idee dat zij beter zijn voorbereid op de zware operatie en dat de voorbereiding positief bijdraagt aan hun herstel. Na de operatie gaat een groot deel van de patiënten verder met trainen. Bijna de helft van de patiënten doet dit weer onder begeleiding van een fysiotherapeut en 20% van de patiënten kiest ervoor om dit zelfstandig te doen.
Ook de ervaringen van de betrokken diëtisten en fysiotherapeuten zijn positief. Na afloop van het PRIOR-project, blijven zij de patiënten voorafgaand aan de operatie begeleiden door middel van beweeg- en voedingsadviezen. Ook blijven zij patiënten actief verwijzen voor een trainingsprogramma bij een eerstelijns fysiotherapeut. De ziekenhuizen hebben hiervoor een netwerk opgebouwd met oncologisch gespecialiseerde fysiotherapeuten.
Lopend onderzoek
Naar verwachting zijn de resultaten van de evaluatie van het PRIOR-project in de loop van volgend jaar bekend. Daarbij wordt onder meer gekeken naar het verloop van de fysieke conditie en voedingstoestand gedurende het gehele zorgtraject. Ook wordt de relatie tussen de preoperatieve conditie, de voedingstoestand en het postoperatief herstel onderzocht. Om de ervaringen van patiënten uitgebreider in kaart te brengen, worden op dit moment interviews gehouden met patiënten. En ook de ervaringen van de betrokken zorgverleners zullen worden geëvalueerd. Al deze gegevens dragen bij aan het optimaliseren van de nieuwe zorg.
Financiering
Binnen het project wordt op dit moment bekeken op welke manier de nieuwe zorg structureel bekostigd kan worden. De financiering van de eerstelijnsfysiotherapie is nog een probleem. Landelijke initiatieven zoals de Health deal ‘Persoonsgerichte Perioperatieve Netwerkzorg’ en landelijk overleg Paramedische en Psychosociale Oncologische Zorg vanuit de ‘Taskforce Cancer Survivorship Care’ spelen hierin een belangrijke rol.
In de ziekenhuizen hebben de afdelingen fysiotherapie en diëtetiek ook middelen vrijgemaakt om de preoperatieve zorg mogelijk te maken. De resultaten van PRIOR kunnen bijdragen aan een goede onderbouwing om deze zorg in de toekomst te kunnen blijven borgen en om kennis te delen voor de uitrol van de zorg naar anderen ziekenhuizen.
- Het PRIOR-project is een samenwerking tussen de Hogeschool Utrecht, IKNL en de vijf deelnemende ziekenhuizen. Voor het project is een subsidie ontvangen vanuit de Stichting Vrienden Integrale Oncologische Zorg. Meer informatie over het PRIOR-project is verkrijgbaar bij Elja Reijneveld, promovendus aan de Hogeschool Utrecht en UMC Utrecht.
