Reconstructie na hoofd-halskanker veilig na zorgvuldige selectie patiënt
Chirurgische behandeling van hoofd-halstumoren kan leiden tot complexe defecten. Microchirurgische reconstructie met een vrije gevasculariseerde lap is vaak geïndiceerd om een optimaal functioneel en esthetisch resultaat te behalen. Een tumorresectie gecombineerd met een vrijelapreconstructie wordt echter veelal niet aangeboden aan oudere patiënten. In deze studie evalueren Thomas Peters (UMC Groningen) en collega's complicaties (Clavien-Dindo classificatie) en (ziektespecifieke) overleving na een vrijelapreconstructie bij oudere patiënten.
Het betreft een retrospectief onderzoek naar patiënten met hoofd-halskanker bij wie in de periode tussen 1995 en 2010 in het UMCG een primaire vrije lap reconstructie is uitgevoerd. Comorbiditeit werd geclassificeerd volgens de comorbiditeitenindex voor volwassenen (ACE-27). Complicaties werden gescoord met behulp van de Clavien Dindo classificatie, waarbij graad III - V complicaties als ernstige complicatie werden geclassificeerd omdat in die gevallen een interventie nodig is.
Lokale en medische complicaties
Er werd verder onderscheid gemaakt tussen lokale complicaties (donor- en acceptorplaats vrije lap) en medische complicaties. Patiënten jonger dan 70 jaar en 70 jaar en ouder werden met elkaar vergeleken. In totaal werden 202 patiënten (waarvan 33 ouderen) opgenomen in deze studie. Hierbij viel op dat oudere patiënten vergelijkbare comorbidteit-scores hadden als jongere, wat duidt op stringente selectie.
Multivariate analyse toonde aan dat alleen tumorstadium een significante voorspeller was voor het optreden van lokale complicaties en dat comorbiditeit de enige significante voorspeller was voor medische complicaties. De leeftijd van de patiënt was dus geen voorspeller voor complicaties. Verder waren er geen significante verschillen in ziektespecifieke of algemene overleving tussen jongere en oudere patiënten.
Biologische leeftijd
Thomas Peters en collega's concluderen dat optimale selectie van patiënten essentieel is voor vrije lap reconstructie na oncologische hoofd-hals chirurgie. Hierbij is een zorgvuldige preoperatieve screening onmisbaar, waarbij aandacht voor comorbiditeit van belang is bij zowel jonge als oudere patiënten. De biologische leeftijd - en niet de chronologische leeftijd - bepaalt of een patiënt een geschikte kandidaat is voor vrijelapchirurgie. Patiënten mag geen chirurgie worden onthouden op basis van uitsluitend diens kalenderleeftijd.
In Nederland werd in 2013 bij 2.880 mensen hoofd-halskanker vastgesteld. In 1990 ging het om bijna 2.100 patiënten, zo blijkt uit cijfers van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Belangrijke oorzaken van hoofd-halskanker zijn roken en overmatig alcoholgebruik. Meer informatie is te vinden op NKR-cijfers.
-
Thomas T. A. Peters, Sophie F. Post, Boukje A. C. van Dijk, Jan L. N. Roodenburg, Bernard F. A. M. van der Laan, Paul M. N. Werker, Gyorgy B. Halmos: 'Free flap reconstruction for head and neck cancer can be safely performed in both young and elderly patients after careful patient selection'.
Kansen voor vroege opsporing van hoofd-halskanker in de eerstelijn
Hoofd-halskanker is zeldzaam, met ongeveer 3000 gevallen per jaar in Nederland. Vroege detectie is van belang: hoe eerder de ziekte gevonden wordt, hoe minder ingrijpend de behandeling en de gevolgen van de kanker zijn. Herkenning is soms lastig, vanwege de zeldzaamheid en omdat de klachten van hoofd-halskanker relatief alledaagse klachten zijn als zweertjes, heesheid, knobbels in de hals of keelpijn. Maar door alert te zijn op deze symptomen die langer dan 3 weken aanhouden, kunnen huisartsen en tandartsen bijdragen aan vroege opsporing van kanker in het hoofd-halsgebied.
lees verderAnderhalf jaar follow-up voldoende voor opsporen behandelbaar recidief hoofd-halskanker
De Nederlandse richtlijn hoofd-halstumoren raadt aan om patiënten na behandeling 5 jaar lang op controle te laten komen, onder andere om vroegtijdig recidieven of tweede primaire tumoren te ontdekken. Cecile van de Weerd (Radboudumc) en collega’s van diverse ziekenhuizen en IKNL evalueerden deze controleduur door te onderzoeken hoe vaak en wanneer recidieven, tweede primaire tumoren en afstandsmetastasen voorkomen, aan de hand van data uit de Nederlandse kankerregistratie (NKR). Van de Weerd: ‘Uit ons onderzoek kunnen we concluderen dat anderhalf jaar controle na behandeling volstaat om ziekte-uitingen vroegtijdig te vinden.’
lees verder
