Invloed (type) behandeling op kwaliteit van leven dikkedarmkankerpatiënten

Er lijkt geen reden te zijn om patiënten met dikkedarmkanker adjuvante chemotherapie te onthouden voor wat betreft langetermijneffecten op hun gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven of ziektespecifieke symptomen. Dat concluderen drs. Simone Verhaar (TweeSteden Ziekenhuis), prof. dr. Lonneke van de Poll (IKNL) en collega’s op basis van een studie onder 1.600 overlevenden van dikkedarmkanker die tussen januari 2000 en juni 2009 werden gediagnosticeerd. De bevindingen gelden zowel voor patiënten ouder als jonger dan 70 jaar, en ongeacht of zij uitsluitend chirurgie of een combinatie van chirurgie en adjuvante chemotherapie kregen.

Het doel van deze studie was om een vergelijking te maken tussen de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven en ziektespecifieke symptomen van dikkedarmkankerpatiënten die uitsluitend chirurgie ondergingen ten opzichte van patiënten die behandeld zijn met een combinatie van chirurgie en adjuvante chemotherapie. De resultaten werden gestratificeerd voor patiënten jonger dan 70 jaar en 70 jaar of ouder. De kwaliteit van leven werd ook vergeleken met een voor leeftijd en geslacht gecorrigeerde, normatieve bevolking.

Vragenlijsten
Patiënten met darmkanker die tussen januari 2000 en juni 2009 werden gediagnosticeerd en geregistreerd door de kankerregistratie van IKNL Eindhoven (voormalig IKZ), ontvingen in 2010 een vragenlijst (EORTC versie 3.0 QLQ-C30) om hun gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven te toetsen en een vragenlijst om ziektespecifieke symptomen te meten (EORTC QLQ-CR38). De eerste vragenlijst werd ook ingevuld door de normatieve populatie (n = 685). De data werden verzameld met behulp van het patiëntenvolgsysteem PROFILES.

Van de uitgenodigde overlevenden reageerden 1.606 personen (72%) op de vragenlijst. In de studie werden 1.542 darmkankerpatiënten opgenomen die uitsluitend chirurgie ondergingen (n = 1.031) of die een combinatie van chirurgie en adjuvante chemotherapie ontvingen (n = 493). Zowel bij patiënten jonger dan 70 jaar als ouder dan 70 jaar werden geen statistisch significante verschillen waargenomen op de subschalen van de EORTC QLQ-C30 of EORTC QLQ-CR38 tussen patiënten behandeld met uitsluitend chirurgie en zij die aanvullend adjuvante chemotherapie ontvingen.

Resultaten en conclusie
Patiënten met dikkedarmkanker tot 70 jaar rapporteerden, ongeacht of ze uitsluitend chirurgie of de combinatie van chirurgie en adjuvante chemotherapie ondergingen, aanzienlijk meer slapeloosheid, diarree en financiële problemen vergeleken met de normatieve bevolking. Bij dikkedarmkankerpatiënten van 70 jaar of ouder werden geen verschillen in gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven gevonden ten opzichte van de normatieve populatie, ongeacht of zij uitsluitend chirurgie of een gecombineerde behandeling van chirurgie en adjuvante chemotherapie ondergingen.

Simone Verhaar en collega’s concluderen dat er zowel bij jongere als oudere patiënten met dikkedarmkanker geen verschillen in gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven en ziektespecifieke symptomen zijn gevonden tussen patiënten die behandeld zijn met uitsluitend chirurgie versus patiënten die chirurgie en adjuvante chemotherapie ondergingen. Het onthouden van adjuvante chemotherapie, gebaseerd op zorgen over lange termijn effecten op de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven of ziektespecifieke symptomen, lijken dus niet plausibel.