COVID-19 en longkanker
Het aantal tumoren van de luchtwegen is in 2020 vanaf week 12 lager dan voorgaande jaren. Vanaf juni zijn de aantallen genormaliseerd. De daling komt mogelijk doordat mensen tijdens de COVID-19-crisis minder snel met klachten naar de huisarts gaan, samen met een stagnatie van het verwijzingsproces naar het ziekenhuis en uitgestelde diagnostiek in het ziekenhuis. Aan de andere kant kan bij de diagnostiek voor COVID-19 ook onverwacht longkanker worden gevonden.
Minder diagnoses in april-juni 2020
In 2020 daalde het aantal PA-bevestigde tumoren van de luchtwegen vanaf week 12. In onderstaande figuur is het percentage diagnoses per maand weergegeven ten opzichte van de jaren 2017-2019. In de maanden april en mei van 2020 zijn de aantallen diagnoses duidelijk lager dan verwacht. Vanaf juni zijn de aantallen genormaliseerd.
Van Breeschoten rapporteerde namens de DLCA-registratie een daling van het aantal diagnoses tijdens de tweede covidgolf (september-december 2020) maar dat wordt niet bevestigd door de cijfers van de NKR. De discrepantie berust vermoedelijk op het feit dat longartsen andere prioriteiten hadden in deze periode.
Verschuiving naar hoger stadium in 2021
Na de daling van het aantal diagnoses in april/mei 2020 werd gevreesd dat deze patiënten later dat jaar zouden opduiken met een hoog stadium. Die vrees bleek in de tweede helft van 2020 nog ongegrond. Het cumulatief aantal patiënten met stadium IV was gelijk aan de aantallen in voorgaande jaren. Kennelijk wisten de patiënten ondanks het acuut afschalen van de zorg alsnog tijdig de weg naar huisarts en ziekenhuis te vinden.
Vanaf maart 2021 zien we echter wel een toename van het aantal patiënten met stadium IV. In de periode oktober 2020 – mei 2021 waren er meer dan 1.000 ziekenhuisbedden bezet door covidpatiënten en stond de reguliere zorg langdurig onder druk. Het is onbekend welke schakel in het traject tussen klacht en uiteindelijke diagnose voor de meeste vertraging zorgt.
Overlevingscijfers niet veranderd in 2020
De overleving bij longkanker wordt vooral bepaald door het stadium bij diagnose. De éénjaarsoverleving verschilde in 2020 niet ten opzichte van diagnoses in het voorafgaande jaar. Effecten op langere termijn kunnen pas over enkele jaren beoordeeld worden.
Monitoren
IKNL monitort de gevolgen van de COVID-19-crisis op de kankerzorg en bericht hierover op de webpagina www.iknl.nl/covid-19