Nieuws

Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij Nederlandse mannen. Ruim 10.000 mannen krijgen jaarlijks deze diagnose. Meestal zijn dit ouderen: 45% van de patiënten is 70 jaar of ouder en 27% is ouder dan 75 jaar. De relatieve overleving van deze oudere patiënten met prostaatkanker is lager dan die van jongere patiënten. Dit komt deels doordat de oudere patiënten vaker gediagnosticeerd worden met een hoger ziektestadium en minder gunstige Gleason graad. In het kader van Movember, prostaatkankermaand zet IKNL de actuele cijfers op een rij.

Drie oncologische professionals hebben namens IKNL afgelopen juni het diagnostisch proces geëvalueerd van het Prostaatcentrum zuidwest Nederland. Het centrum is een samenwerking tussen het topklinische Franciscus Gasthuis &Vlietland (Rotterdam / Berkel en Rodenrijs) en Erasmus Medisch Centrum. Door middel van dit samenwerkingsverband streeft het Prostaatcentrum naar een snelle, efficiënte en multidisciplinaire benadering van diagnostiek en behandeling van patiënten met prostaatkanker.

Mannen met prostaatkanker die de voorkeur geven aan een passieve rol tijdens de besluitvorming over hun behandeling zijn achteraf minder tevreden over de informatie die ze over hun ziekte hebben ontvangen. Ook ervaren zij de ontvangen informatie als ‘minder behulpzaam’. Volgens Maarten Cuypers (Tilburg University) en collega’s geven deze uitkomsten aan dat de informatie die in de huidige praktijk wordt verstrekt niet goed aansluit op de behoeften van deze patiënten. Om de patiëntgerichte zorg voor deze mannen te optimaliseren, is het van belang om meer rekening te houden met hun rolvoorkeuren en maatwerk te bieden in de informatievoorziening.

De tumorspecifieke kwaliteitskaders voor long-, prostaat-, mamma- en colorectaalcarcinoom zijn door IKNL geactualiseerd aan de hand van de laatste normen en richtlijnen. De kwaliteitskaders zijn een hulpmiddel voor zorgprofessionals en zorginstellingen om na te gaan of zij (nog) voldoen aan de geldende normen voor organisatie van de oncologische zorg. Ook kunnen de kwaliteitskaders helpen om de samenwerking tussen professionals binnen de organisatie te versterken en de samenhang in de hele keten te verbeteren. IKNL biedt hiervoor een webbased vragenlijst aan.

IKNL heeft diverse formats ontwikkeld voor de zorgpaden long-, prostaat-, mamma-, ovarium- en colorectaalcarcinoom en een niet-tumorspecifiek format. Deze formats zijn onlangs geactualiseerd. In samenwerking met AMC, Erasmus MC, OLVG en VUmc heeft IKNL ook een format ontwikkeld voor het zorgpad ‘Verdenking perihilair cholangiocarcinoom’. Tumorspecifieke, transmurale zorgpaden dragen bij aan het optimaliseren van een continu zorgproces, waarbij overdrachtsmomenten naadloos op elkaar aansluiten.  

Medio 2014 is in negentien Nederlandse ziekenhuizen een trial gestart naar het gebruik van een web-based keuzehulp bij gedeelde besluitvorming voor patiënten met een vroeg stadium van prostaatkanker. In het vakblad Trials zetten Maarten Cuypers (Tilburg Universitiy) en collega’s uiteen hoe de studie is opgezet en welke afwegingen daarbij een rol hebben gespeeld. De primaire uitkomstmaat van de studie is gericht op het toetsen van verschillen van inzicht rond de behandelkeuze. Maar er zal ook worden gekeken naar secundaire aandachtspunten bij gedeelde besluitvorming, zoals kennis, tevredenheid over de informatievoorziening en de rol binnen de besluitvorming.

IKNL presenteert binnenkort een rapport, waarin specifiek aandacht wordt geschonken aan de variatie in zorg tussen jongere en ouderen patiënten met verschillende vormen van kanker. Prostaatkanker is één van de tumoren die in dit rapport aan de orde komt. In het kader van Movember worden in dit artikel alvast enkele uitkomsten gepresenteerd op basis van gegevens van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) van mannen die in 2013 in Nederland zijn gediagnosticeerd met prostaatkanker.

Een visitatiecommissie van IKNL heeft 28 juni 2015 de tumorspecifieke zorgpaden voor long- en prostaatcarcinoom getoetst aan het tumorspecifiek kwaliteitskader bij Treant Zorggroep in Drenthe, voortgekomen uit een fusie van de ziekenhuizen in Emmen, Hoogeveen en Stadskanaal. Tijdens deze visitatie is ook aandacht besteed aan ketenafspraken met de eerstelijn en andere zorgverleners.