Nieuws

In 2032 18 diagnoses per uur, vooral door vergrijzing en leefstijl

Het aantal nieuwe kankerdiagnoses neemt de komende tien jaar flink toe, naar 156.000 diagnoses per jaar. Dat komt zowel door de vergrijzing als door leefstijl. Deze toename is in de komende tien jaar voor het grootste deel niet meer te voorkomen, maar meer inzet op preventie is nu nodig om stijging van het aantal kankergevallen in de verdere toekomst te voorkomen. Dat blijkt uit het trendrapport ‘Kanker in Nederland - trends & prognoses tot en met 2032’ dat Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) vandaag publiceert op het symposium van de Nederlandse Kankerregistratie.

Het aantal patiënten dat sterft aan de gevolgen van folliculair lymfoom (FL) is sinds de introductie van rituximab in 2003 over de gehele populatie afgenomen. Dat blijkt uit onderzoek naar doodsoorzaken van patiënten met FL van Manette Dinnessen (IKNL) en collega’s op basis van NKR-data. Patiënten ouder dan 60 jaar met ziekte in stadium III-IV bij diagnose hebben nog steeds een slechte prognose. Meer onderzoek blijft nodig om ook voor die groep verdere verbetering in overleving te realiseren, aldus de onderzoekers.

De incidentie van hematologische maligniteiten is over de afgelopen 30 jaar meer dan verdubbeld en zal de komende jaren aanzienlijk blijven toenemen. Dit blijkt uit het rapport ‘Hemato-oncologische zorg in Nederland’ dat Integraal Kankercentrum Nederland vandaag uitbrengt. De 5-jaarsoverleving is over het algemeen toegenomen gedurende die tijd, maar dit is minder het geval voor patiënten met myelodysplastische syndromen en voor oudere patiënten. Daarom luidt één van de aanbevelingen van dit rapport ‘Extra aandacht voor de oudere patiënt’. Dit kan onder andere door het opzetten van klinische trials voor patiënten die hiervoor door hun leeftijd, fitheid, comorbiditeit of een combinatie normaliter uitgesloten worden.

De oversterfte van patiënten met primair centraalzenuwstelsellymfoom (PCNSL) is de afgelopen decennia gedaald met elk overleefd jaar sinds de diagnose. Dit geldt met name voor patiënten die bij diagnose 18 tot 50 jaar waren, zo blijkt uit onderzoek van Avinash Dinmohamed (IKNL, Erasmus MC) en collega’s. Ontmoedigend is dat de relatieve, conditionele 5-jaarsoverleving niet boven de 95% uitkomt. Dit geeft aan dat onder patiënten met PCNSL, ongeacht hun leeftijd, nog substantiële oversterfte voorkomt.

De vooruitzichten van kinderen met kanker zijn de afgelopen decennia sterk verbeterd. Deze vooruitgang lijkt dankzij verbeterd gebruik en betere combinaties van cytostatica, verbeterde supportive care en verbeterde behandeling van recidieven. Tussen 1990 en 2017 werden steeds meer kinderen in gespecialiseerde centra behandeld. Dat blijkt uit het proefschrift van Ardine Reedijk getiteld ‘Progress against childhood and young adolescent cancer in the Netherlands since 1990’. Het onderzoek is uitgevoerd op basis van data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) en de registratie van de Stichting Kinderoncologie Nederland (SKION).

Kanker komt in Nederland vaker voor dan in de meeste andere landen van de Europese Unie (EU). In de EU staat Nederland op de derde plaats, alleen in Ierland en Denemarken komt kanker vaker voor. Deze hoge positie wordt vooral veroorzaakt doordat in Nederland veel darmkanker, melanoom en borstkanker voorkomen. Ook kankersoorten waarvoor roken een belangrijke risicofactor is zoals slokdarmkanker, blaaskanker en longkanker komen in Nederland vaker voor dan in veel andere landen.

De samenhang tussen spiermassa en mortaliteit verschilt tussen mannen en vrouwen met dikkedarmkanker. Dat concluderen Harm van Baar (WUR) en collega’s in Cancer Epidemiology, Biomarkers & Prevention. Welk mechanisme hier achter schuilgaat, moet nog worden opgehelderd. De uitkomsten van dit onderzoek geven aan dat het belangrijk is om meer aandacht te besteden aan seksegerelateerde verschillen en uitkomsten van oncologische behandelingen.

Vrouwen met blaaskanker hebben alleen in de eerste twee jaar na diagnose een hoger risico om te overlijden aan deze ziekte dan mannen. In de jaren daarna is het sterfterisico van mannen en vrouwen vergelijkbaar, zo blijkt uit onderzoek van Anke Richters (IKNL) en collega’s. Dat betekent dat bij vrouwen sprake is van een onderschatting van de oversterfte in de eerste twee jaar na diagnose. Mogelijk is een agressievere behandeling van vrouwen met blaaskanker gerechtvaardigd.