Nieuws

Circa een derde van alle patiënten met kanker wenst of overweegt een verwijzing naar psychosociale en/of paramedische zorg. Dat blijkt uit een studie van Jolien Admiraal (UMC Groningen) en collega’s onder 1.340 patiënten met verschillende vormen van kanker. Kennis van risicovariabelen kan volgens de onderzoekers bijdragen aan het tijdig identificeren van mensen met een grotere behoefte aan ondersteunende zorg. Het gaat hierbij met name om patiënten die meer distress en/of meer praktische en emotionele problemen ervaren, die jonger zijn en om patiënten die onder behandeling zijn of recent zijn gediagnosticeerd.  

In Nederland zijn veel psychosociale interventies in studieverband ontwikkeld. Van een aantal van deze interventies is het nut / bewijs vastgesteld, maar heeft nog geen implementatie plaatsgevonden. Met het project ‘Implementatie evidence-based psychosociale interventies voor mensen met kanker’ zet IKNL zich in voor de implementatie van vijf evidence-based interventies (EBI’s) op het gebied van psychosociale oncologische zorg in de klinische praktijk. Doel van het project is uiteindelijk de implementatie van lopende en toekomstige interventies te versnellen. 

Vrijdag 18 maart 2016 vond in Utrecht het 22e congres plaats van de Nederlandse Vereniging voor Psychosociale Oncologie (NVPO). Het thema was dit keer ‘Richtlijnen in de psychosociale oncologie: van papier naar patiënt’. IKNL presenteerde tijdens dit drukbezochte symposium herziene versies van de richtlijnen ‘Oncologische revalidatie’ en ‘Detecteren behoefte psychosociale zorg’. Er vond een levendige discussie plaats over de toepassing van deze richtlijnen in de praktijk. De deelnemers waren het er over eens dat systematische aandacht voor psychosociale problemen tot de reguliere, oncologische zorg behoort.  

Zorgverleners dienen (ex-)patiënten met dikkedarmkanker met negatieve ziektepercepties te identificeren en ondersteuning te bieden bij het omgaan met hun ziekte of klachten. Wanneer mensen met negatieve ziektepercepties aangemoedigd worden, zijn zij mogelijk beter in staat tot adaptief zelfmanagement. Dat advies staat te lezen in een publicatie van Melissa Thong (AMC) en collega's in de Journal of Cancer Survivorship. Uit deze studie blijkt dat negatieve ziektepercepties, zoals emoties en ervaren gevolgen van ziekte op hun leven, samenhangen met een verhoogde mortaliteit. 

‘We hebben een aantal mooie interventies gezien’, aldus projectleider Chantal Lammens (IKNL). Maandag 15 januari presenteerden 13 onderzoeksgroepen hun interventie voor het verbeteren van de psychosociale zorg voor mensen met kanker. Een adviescommissie, bestaande uit medewerkers van IKNL en sectorleden van het Landelijk overleg Psychosociale Oncologie, brengt voor 21 maart 2016 advies uit welke initiatieven daadwerkelijk geïmplementeerd worden.

Psychosociale zorg dient een onlosmakelijk onderdeel te zijn van het behandeltraject van patiënten met kanker. Die conclusie trekt minister Schippers naar aanleiding van het rapport ‘Psychosociale zorg bij ingrijpende somatische aandoeningen’ dat 27 oktober 2015 naar de Tweede Kamer is gestuurd. Volgens het rapport is er consensus over hoe de psychosociale zorg er uit dient te zien, maar ook dat het in de dagelijkse praktijk nog niet altijd zo werkt. Het rapport is daarom geen eindpunt, maar een startpunt, aldus de minister. IKNL onderschrijft de noodzaak tot verdere actie en draagt hier aan bij met ondermeer het opnemen van de Lastmeter in de richtlijn 'Detecteren behoeften psychosociale zorg' en de Verwijsgids Kanker.

Overlevenden van kanker hebben vaker te maken met aanzienlijke vermoeidheid, ook op langere termijn, in vergelijking met een normatieve populatie. De mate van vermoeidheid is afhankelijkheid van diverse factoren, waaronder het type kanker, de tijd die verstreken is sinds de diagnose, leeftijd, eerdere behandeling met chemotherapie of de aanwezigheid van een of meer comorbiditeiten. Volgens Olga Husson en collega's is het belangrijk om deze mensen te voorzien van goede informatie tijdens of na de behandeling en meer nadruk te leggen op controle en zorg van bijkomende ziekten.

Onderzoeker dr. Nicole Ezendam (IKNL, locatie Eindhoven) heeft een fellowship van KWF Kankerbestrijding ontvangen om onderzoek te doen naar ‘Veranderingen in de nazorg na kanker – het perspectief van de patiënt’. Het gaat om een persoonsgebonden subsidie van circa 400.000 euro met een looptijd van 4 jaar in het kader van wetenschappelijk onderzoek naar psychosociale oncologie. Voor dit onderzoek gaat ze onder meer stage lopen in Nederland, Denemarken en de Verenigde Staten.