Herziene richtlijn Rouw in de palliatieve fase
De herziene richtlijn Rouw is gepubliceerd. IKNL is hierbij als procesbegeleider van de richtlijnen palliatieve zorg betrokken. De afgelopen jaren is onze kennis over rouw toegenomen. De bestaande richtlijnen over rouw focussen of op complexe rouw of ze zijn niet evidence-based (niet onderbouwd met systematisch literatuuronderzoek). Daarom is de richtlijn Rouw uit 2010 herzien. De herziene richtlijn is tot stand gekomen op basis van een analyse van knelpunten die zorgprofessionals in de praktijk ervaren. Ook input van patiënten en naasten is meegenomen. Een multidisciplinaire werkgroep heeft deze richtlijn gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke inzichten en ontwikkeld conform de wetenschappelijke methodologie, met zoveel mogelijk consensus. Daarmee biedt de richtlijn een antwoord op uitdagingen in de praktijk.
Met jaarlijks zo’n 152.000 mensen in Nederland die overlijden, krijgen veel mensen, zowel patiënten, naasten als zorgverleners, te maken met rouw. Van de mensen die overlijden is dat bij zo’n 70% voorafgaand verwacht: het vindt plaats na een ziektetraject, zoals kanker, hartfalen of dementie [PZNL 2019]. De herziene richtlijn voorziet in de behoefte van zorgverleners in verschillende zorgsettingen om zelf om te gaan met rouw en om mensen goed bij hun rouw te kunnen ondersteunen.
Elk rouwproces is uniek
De richtlijn is op een aantal punten vernieuwd op basis van de meest voorkomende knelpunten uit de praktijk en adviezen van een klankbordgroep van experts. Het is goed dat zorgprofessionals zich realiseren dat ieder rouwproces uniek is en dat rouw ook bij zorgverleners zelf voor kan komen. Rouw is niet prettig maar wel normaal. Er bestaat ook geen ‘juiste’ manier van rouwen. Het kan opluchten hierover te spreken. Ook online is er informatie over rouw te vinden die helpend kan zijn. Het is goed mensen daarover voor te lichten. Sta daarbij open voor culturele- en andere soorten diversiteit en vraag door naar waar mensen behoefte aan hebben. Concrete suggesties zijn in de richtlijn te vinden.
Voorafgaand en na overlijden – tips voor zorgverleners
Rouw kan ook al plaatsvinden voorafgaand aan overlijden. Overweeg om een gesprek te plannen voor het overlijden en een laagdrempelig contact met nabestaande(n) drie maanden na het overlijden. Plan bij een vermoeden van het ontwikkelen van complexe rouw ook een gesprek in na een aantal maanden na het overlijden. Stem bij multidisciplinaire begeleiding af wie het contact met de naaste(n) onderhoudt.
Meer informatie
De nieuwe richtlijn staat op Rouw - Richtlijnen Palliatieve zorg (palliaweb.nl). In de app PalliArts, die gratis te downloaden is voor Android en iOS, is een samenvatting van de richtlijn te vinden, net als in de webshop van IKNL. Meer informatie over rouw en ondersteunende middelen zijn te vinden op de themapagina over rouw op Palliaweb Patiënteninformatie over dit onderwerp is te vinden op de website Overpalliatievezorg:
- Rouw bij nabestaanden: https://overpalliatievezorg.nl/naasten/rouw-bij-nabestaanden
- Rouw bij kinderen: https://overpalliatievezorg.nl/naasten/rouw-bij-kinderen
- Rouw voor de dood: https://overpalliatievezorg.nl/zorg-en-hulp/rouw-bij-leven
