Samenwerking in PATH voor verbetering moleculaire predictieve diagnostiek

PALGA-protocol moleculaire bepalingen

Alle nationale pathologieverslagen worden digitaal gearchiveerd in PALGA. De rapportage van moleculaire bepalingen verschilt echter tussen de pathologieafdelingen. Gezien het belang van FAIR (Findable, Accessible, Interoperable, Reusable) data, is het PALGA protocol ‘Moleculaire bepalingen’ ontwikkeld. Dit PALGA-protocol realiseert een uniforme rapportage van moleculaire bepalingen door verschillende pathologieafdelingen en gestructureerde archivering in PALGA. Het protocol is sinds begin 2018 beschikbaar en het streven is dat alle laboratoria hier gebruik van zullen maken. Met dit PALGA-protocol legt het PATH project een basis voor een landelijke infrastructuur van de moleculaire diagnostiek binnen de pathologie.

Deze landelijke infrastructuur is van groot belang voor de oncologische pathologie. Zowel door het groeiend aantal moleculaire analyses als door het groeiend aantal predictieve markers worden er steeds vaker zeldzame, moeilijk te interpreteren, onbekende, of combinaties van mutaties gerapporteerd. Een therapieadvies op basis van deze varianten is niet eenvoudig te geven. Middels het inrichten van een multidisciplinair expertisenetwerk van moleculaire tumor boards (MTBs) en een landelijke knowledge database draagt het PATH project bij aan de vertaling van deze testuitslagen.

Monitoring pathologieverslagen

Naast het bouwen van een infrastructuur, monitort PATH sinds oktober 2017 pathologieverslagen waarin moleculaire analyses zijn gerapporteerd. Bevindingen van predictieve analyses bij colorectaal carcinoom, niet-kleincellig longcarcinoom, melanoom, en gastro-intestinale stromaceltumoren worden geannoteerd en teruggekoppeld aan de deelnemende pathologieafdelingen. In zo’n terugkoppeling ontvangt iedere afdeling een overzicht van de uitgevoerde analyses en resultaten van het eigen lab en een van alle labs. Per tumor is weergegeven op welke mutaties is getest, welke (combinaties van) mutaties zijn gerapporteerd en welke technieken hiervoor zijn gebruikt. 

De annotatie van de pathologieverslagen is niet alleen van belang voor het generen van dergelijke spiegelinformatie, maar deze gegevens staan ook centraal om de mate van het gebruik van de predictieve testen en het testresultaat te onderzoeken. Hierbij wordt onderzocht of:
1. Predictieve testen (bijv. mutatie-analyse) worden uitgevoerd bij patiënten die in aanmerking komen voor behandeling met doelgerichte therapie.
2. Doelgerichte therapie (bijv. anti-EGFR therapie) daadwerkelijk wordt ingezet indien de predictieve test een gunstige behandelrespons voorspelt.

Om inzicht te krijgen in bovenstaande vragen is het noodzakelijk om de gegevens uit de pathologieverslagen te koppelen aan de klinische gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie. Hiervoor is een samenwerking tussen PATH, PALGA en IKNL opgezet. In het voorjaar van 2019 wordt de eerste datalevering van de gekoppelde gegevens verwacht en kan worden gestart met analyses.

Tot slot worden zowel de gegevens van de moleculaire testen (wel/geen mutatie, doorlooptijd, onderzoek wel of niet uitbesteed etc.), evenals de gegevens van behandeling (wel of geen precisiemedicijn) gebruikt om de effectiviteit van de organisatie van de predictieve diagnostiek in kaart te brengen. Deze analyses zullen zowel op afdelingsniveau als op het niveau van gebruikte techniek plaatsvinden. Nadat de dataverzameling van de pathologieverslagen en klinische gegevens is afgerond (Q3-2019) kan met deze analyses worden gestart.

Updates

Het project PATH wordt gefinancierd door ZonMW. Op de website www.netwerk-path.nl is het laatste nieuws over dit project te vinden.