Regiorapportage alvleesklierkanker leidt tot concrete verbeteracties

Regiorapportage binnen EMBRAZE

EMBRAZE is een van de regionale netwerken die de regiorapportage heeft gebruikt om variatie te bespreken. Zij heeft de regiorapportage uitgelicht in de jaarlijkse uitkomstbespreking van de netwerktumorgroep Pancreas. Gegevens van palliatieve en curatieve patiënten worden in deze bespreking gepresenteerd en er vindt een vergelijking plaats tussen de ziekenhuizen binnen het netwerk en van het gehele netwerk ten opzichte van het gemiddelde over heel Nederland. Deze uitkomstbespreking maakt het mogelijk om de gemaakte afspraken te evalueren. Deze afspraken zijn binnen de tumornetwerkgroep vastgelegd in een netwerkstandaard. Uitgangspunten bij het vaststellen van deze netwerkstandaard zijn de huidige Nederlandse richtlijn Pancreascarcinoom, de SONCOS-normen en het aanhouden van een eenduidig traject. Dr. Jan Wijsman, chirurg bij het Amphia ziekenhuis en dr. Koop Bosscha, chirurg Jeroen Bosch Ziekenhuis zijn voorzitters van de tumornetwerkgroep Pancreas en lichten toe hoe de regiorapportage voor deze groep van meerwaarde is.

‘We bespreken openlijk mogelijke verbeterpunten en zetten daar dan samen de schouders onder’, zo vat dr. Koop Bosscha het samen. ‘De regiorapportage is een onderdeel van onze kwaliteitscyclus waarbij we  alle gegevens van een jaar eerder bekijken en bedenken wat er in het vervolg beter kan. Dat is een wat  langere termijn feedback omdat het loopt een jaar achterop loopt. Daarnaast hebben we wekelijkse MDO’s en een aantal keer per jaar een refereerbijeenkomst met alle ziekenhuizen van EMBRAZE, waarbij we ook met input van collega’s uit het Erasmus MC praten over de finetuning van de behandeling. Zo zorgen we met alle centra gezamenlijk voor een optimale behandeling voor elke patiënt op basis van de laatste ontwikkelingen en inzichten.’

Verwijspatroon

Binnen EMBRAZE is een van de doelstellingen om datgene wat dicht bij huis kan, ook dicht bij huis te houden en dat die behandeling binnen de regio beoogt ook overal gelijkwaardig te zijn. De regiorapportage van IKNL is bij uitstek geschikt om dit te bewaken. 

Dr. Jan Wijsman licht toe: ‘Binnen EMBRAZE hebben we duidelijke afspraken over terugverwijzen na de operatie en voor de chemotherapie. Het mooie van de regiorapportage is dat we kunnen zien dat we ons inderdaad aan deze afspraken houden. De patiënt heeft natuurlijk altijd de laatste keuze, dus individueel kan het best eens anders lopen, maar grosso modo gaan patiënten voor chemotherapie terug naar het verwijzende ziekenhuis. De bevestiging dat deze afspraken worden nagekomen schenkt vertrouwen voor verdere samenwerking.’ 

Plan-do-check-act-cyclus

‘Deze bespreking van NKR-data in de uitkomstbespreking van EMBRAZE heeft verscheidene aanknopingspunten voor gezamenlijke verbetering gegeven’, aldus Wijsman. ‘We zagen binnen onze regio bijvoorbeeld verschillen in de rapportage in radiologieverslagen voor pancreascarcinoom (alvleesklierkanker). Dat gebeurde niet altijd volgens de landelijke standaard. We hebben nu met de radiologen afgesproken dat dit de aandacht krijgt. In deze verslaglegging hoort onder andere te staan of op de CT-scan de tumor contact heeft met de vaten. Dat helpt de chirurg om de complexiteit van de operatie in te schatten. Het radiologieverslag is dus een belangrijke schakel in een optimale behandeling. Bij elk van deze afspraken volgen we de plan-do-check-act-cyclus. We komen er in een volgend overleg dus op terug en kijken een jaar later met de NKR-data in de regiorapportage of de situatie is verbeterd.’ 

Praktijkvariatie

Ook werd gezien dat in sommige ziekenhuizen relatief veel plastic stents werden geplaatst. Wijsman: ‘Dat leidde wel tot herkenning. We hebben daarop de afspraken over de stents bevestigd en we blijven deze afspraken monitoren. Je zult altijd zien dat bepaalde ziekenhuizen wat afwijken. Het is goed om dit met zijn allen jaarlijks te volgen.’  

‘Zo ook pasten een aantal ziekenhuizen veel vaker dan andere palliatieve chemotherapie toe zonder het hebben van een ‘kwaardaardige’ PA-diagnose. De vraag is dan: waarom is er geen biopt genomen?’. 

Bosscha: ‘Naar aanleiding van afspraken na de regiorapportage hebben we in ons ziekenhuis bijvoorbeeld ook belangrijke winst gehaald in het aantal gevonden lymfeklieren. Het benadrukken van het belang hiervan heeft niet alleen de pathologen maar ook de chirurgen hier weer optimaal bewust van gemaakt, en dan blijkt zo’n verbetering in korte tijd mogelijk.’

Door de regiorapportage komen dus deze verschillen aan het licht en ontstaat bewustwording waardoor hopelijk de onderlinge verschillen kleiner worden.  

Terugkoppeling

Van elk ziekenhuis in EMBRAZE was er ruime vertegenwoordiging vanuit chirurgen, MDL-artsen, oncologen, pathologen en radiologen. Toch volgt ook schriftelijke terugkoppeling naar de oncologiecommissie van elk ziekenhuis. Per ziekenhuis zijn er ongeveer drie onderwerpen waarop variatie wordt gezien. De tumornetwerkgroep vraagt de oncologiecommissies of ze dit verschil herkennen en kunnen verklaren en vraagt om een reactie. 

Wijsman: ‘Niet op alle onderwerpen is duidelijk wat de beste manier is. Maar we hebben het doel uitgesproken dat patiënten overal in deze regio op zelfde manier behandeld worden. Door de verschillen te bespreken werken we samen toe naar steeds betere zorg.’ De rapportage wordt door IKNL geanonimiseerd aangeleverd, waarbij aanvankelijk wat huiver bestond om de blindering binnen de tumornetwerkbespreking op te heffen. ‘We hebben inmiddels geleerd dat het toch belangrijk is om dit te doen, zodat we van elkaar kunnen leren en om opbouwende kritiek mogelijk te maken’.

De praktijk 

De afspraken en werkwijze worden het hele jaar door bewaakt in de MDO’s. Dat is op twee niveaus, enerzijds tussen de opererende centra met het academische centrum, anderzijds tussen de opererende centra en de verwijzende centra. Bosscha: ‘Wij hebben een keer per week een uur video-conferencingoverleg van het Amphia ziekenhuis en JBZ met de academische partner Erasmus MC. We bespreken alle patiënten die worden geopereerd of na neo-adjuvante chemo mogelijk kunnen worden geopereerd. Er verandert daarnaast heel veel op het gebied van chemotherapie. Dit overleg helpt om voor elke patiënt het maximale eruit te halen. De uitkomsten van dit pancreas MDO met ErasmusMC koppelen wij ook weer wekelijks terug naar de verwijzende centra. Met goede ICT-ondersteuning is er inmiddels een prima beeldkwaliteit waardoor we goed samen beelden kunnen beoordelen. De jaarlijkse uitkomstbespreking, de refereeravonden en de wekelijkse videoconferening maken dat er in heel Zuidoost-Nederland een up-to-date behandeling wordt verzorgd gebaseerd op de laatste inzichten.’ 

Meer informatie

Regiorapportages zijn ook beschikbaar voor andere diagnoses, zoals slokdarm- en maagkanker. Meer informatie over regiorapportages en vergelijkende data is verkrijgbaar bij Rob Verhoeven en Lydia van der Geest, onderzoekers IKNL.