Overleving bij maligne peritoneaal mesothelioom licht verbeterd
Patiënten met maligne peritoneaal mesothelioom hebben een slechte prognose. In Nederland is de 2-jaarsoverleving van deze patiënten de afgelopen decennia verbeterd van 10% naar 20%. Zeer waarschijnlijk is dat een gevolg van agressiever behandelen en vaker toepassen van chirurgie. Echter, een meerderheid van de patiënten met deze ziekte kreeg geen enkele anti-kankerbehandeling, zo blijkt uit onderzoek van Nadine de Boer (Erasmus MC) en collega’s. Ze pleiten daarom voor centralisatie van zorg in gespecialiseerde medische centra en invoering van een internationaal gestandaardiseerd stadiëringssysteem.
Maligne peritoneaal mesothelioom is een zeldzame en agressieve ziekte. In recentere jaren is de focus van de behandeling van deze patiënten verschoven naar een agressievere, multimodale benadering. In deze studie zijn patronen onderzocht in de zorg voor en overleving van patiënten met maligne peritoneaal mesothelioom in Nederland.
Opzet en resultaten
De onderzoekers verzamelden gegevens uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) van patiënten die tussen 1993 en 2016 zijn gediagnosticeerd met maligne peritoneaal mesothelioom. Gegevens over diagnose, stadiëring, behandeling en overleving werden geëxtraheerd en geanalyseerd met Cox-regressieanalyses en Kaplan-Meier-curves.
In totaal werden 566 patiënten tussen 1993 en 2016 gediagnosticeerd met maligne peritoneaal mesothelioom. Over het algemeen was de prognose zeer slecht; slechts 24% van de patiënten was na één jaar nog in leven. De 1-jaarsoverleving verbeterde van 17% in 1993-2000 naar 31% in 2009-2016. Het morfologisch subtype epithelioïd kwam het vaakst voor (88%), gevolgd door het bifasische (8%) en sarcomatoïde (4%) subtype. Patiënten met een epithelioïd mesothelioom hadden een betere overleving dan patiënten met bifasisch of sarcomatoïd mesothelioom.
Toename overleving
Chirurgische behandeling wordt in recentere jaren vaker ingezet en dat heeft waarschijnlijk bijgedragen aan verbetering van de overleving. De toegenomen overleving in deze studie hing onafhankelijk samen met hyperthermische intraperitoneale chemotherapie (hazard ratio 0,33; 95% betrouwbaarheidsinterval 0,21-0,55) en chirurgie (hazard ratio 0,33; 95% betrouwbaarheidsinterval 0,23-0,48). Niettemin kregen de meeste patiënten (67%) geen enkele vorm van anti-kankerbehandeling.
Conclusie en aanbevelingen
Nadine de Boer en collega’s concluderen dat maligne peritoneaal mesothelioom nog altijd een zeldzame, maar fatale ziekte is. De overleving van deze patiënten is de afgelopen decennia licht verbeterd in Nederland; zeer waarschijnlijk is dat een gevolg van agressievere behandeling en toegenomen inzet van chirurgie. Echter, een meerderheid van de patiënten met maligne peritoneaal mesothelioom kreeg geen enkele oncologische behandeling. Om de zorg en overleving van deze patiënten te verbeteren, zou deze zorg gecentraliseerd moeten worden in gespecialiseerde medische centra.
Uit deze en eerdere studies lijkt de morfologie (subtype van de tumor) een grotere prognostische waarde te hebben dan het stadium van de tumor. Volgens de onderzoekers is dat vermoedelijk een gevolg van het ontbreken van een onomstreden stadiëringssysteem. Daarom pleiten zij voor een internationaal uniform gestandaardiseerd stadiëringssysteem om de uitkomsten van studies beter te kunnen vergelijken.
Afstandsmetastasen
In onderhavige studie was er bij 23,4% van de patiënten tussen 2009 en 2016 sprake van metastasen. Gedetailleerde analyse van de betrokken organen toonde aan dat het percentage afstandsmetastasen buiten de buikholte tussen 9% en 13,5% lag. Deze bevinding suggereert dat er mogelijk sprake is van overschatting van afstandsmetastasen door het diffuse groeipatroon van maligne peritoneaal mesothelioom. In andere studies werden minder dan 5% afstandsmetastasen gerapporteerd bij voornamelijk chirurgisch behandelde patiënten, maar dit is volgens de onderzoekers deels gerelateerd aan de preoperatieve selectie van patiënten.
- de Boer NL, van Kooten JP, Damhuis RAM, Aerts JGJV, Verhoef C, Madsen EVE. ‘Malignant Peritoneal Mesothelioma: Patterns of Care and Survival in the Netherlands: A Population-Based Study.’ Ann Surg Oncol. 2019 Dec;26(13):4222-4228.
- Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl
