Op naar efficiënte inrichting van huidkankerzorg
De sterke groei in het aantal patiënten met huidkanker zorgt voor grote druk op de huidkankerzorg. Op 12 november verdedigde Eline Noels haar proefschrift genaamd ‘Organisation of skin cancer care revisited’. Uit haar proefschrift blijkt dat scholing van huisartsen, betere voorlichting voor patiënten en inzet van technologische ondersteuning bij diagnose kunnen helpen om de zorg efficiënter te organiseren. Met name de diagnostiek rondom het basaalcelcarcinoom en het behandelen van voorlopers van huidkanker zou vaker door de huisarts kunnen worden verzorgd. Voor brede toepassing van apps die huidkanker kunnen opsporen is eerst meer onderzoek en verbetering van deze apps nodig.
Huidkanker is de meest voorkomende vorm van kanker in Nederland en heeft van alle kankersoorten de snelst stijgende incidentie. Een op de zes mensen krijgt huidkanker en een kwart van de bevolking krijgt actinische keratose, de meest voorkomende voorloper van huidkanker. Met de toenemende stroom aan vaak chronische patiënten staat de dermatologische zorg voor een enorme uitdaging. Om de toegankelijkheid, kwaliteit en betaalbaarheid van deze zorg te waarborgen is efficiënte inrichting van de zorg belangrijk.
Kosten
Huidkanker is de vierde meest kostbare vorm van kanker in Nederland, met alleen hogere kosten voor borst-, darm- en longkanker. Deze kosten zullen de komende jaren nog verder stijgen, enerzijds door verdere toename van het aantal huidkankerpatiënten, en anderzijds wordt exponentiële groei verwacht door nieuwe dure medicijnen die steeds vroeger ingezet worden bij huidkanker.
Overgang naar de huisarts
De toenemende patiëntenstroom en toenemende kosten vragen om aanpassingen in de organisatie van de huidkankerzorg in Nederland. Veel van de huidkankers en voorlopers hiervan worden momenteel nog behandeld door de dermatoloog. Met name de laag-risico huidkankers zoals basaalcelcarcinomen en voorlopers van huidkanker, zoals actinische keratose, lijken geschikt voor behandeling bij de huisarts.
Waar er voldoende draagvlak lijkt onder zorgverleners voor substitutie van huidkankerzorg van het ziekenhuis naar de huisarts, bestaan er nog substantiële knelpunten. Een essentiële voorwaarde daarbij is extra scholing van huisartsen in de dermato-oncologie.
Met een interventiestudie is het effect van scholing op substitutie van zorg nagegaan in de praktijk. Hieruit bleek dat het aantal laag-risico huidtumoren per huisarts eigenlijk te laag is voor de huisarts om zijn vaardigheden op peil te kunnen houden, wat de actuele haalbaarheid van substitutie in twijfel trekt. De extra scholing bleek wel een positief effect te hebben op de diagnostiek van huidkanker door huisartsen. Huidkanker werd veel beter herkend en dit resulteerde in minder onterechte verwijzingen naar dermatologen. Dit heeft dan ook de potentie om de efficiëntie en kwaliteit van de huidkankerzorg te verbeteren zolang huisartsen als poortwachter fungeren.
Actinische keratose
De behandeling van actinische keratose, een voorloper van huidkanker, zou volgens de richtlijn grotendeels bij de huisarts plaats moeten vinden. Uit het onderzoek bleek echter dat bijna een derde van deze patiënten direct wordt doorverwezen naar de dermatoloog. Redenen voor doorverwijzen waren de wensen van patiënten en onvoldoende kennis en ervaring bij de huisarts als gevolg van onvoldoende scholing op dit vlak. Investeren in de kennis van huisartsen over behandelmogelijkheden bij actinische keratose lijkt dus nodig. Daarnaast was er een hoge frequentie van controlebezoeken bij de dermatoloog. Omdat frequente controlebezoeken soms op wens van patiënten waren, lijkt informatie en uitleg aan de patiënten met actinische keratose van groot belang.
Apps
Ook toekomstige toepassingen van technologische ondersteuning in de vorm van een mobiele app om het risico op huidkanker in te schatten kunnen een rol spelen in het verbeteren van het zorgpad. In 95% van de gevallen kan een dergelijke app een huidtumor herkennen; echter het aantal keer dat het loos alarm was nog te hoog. Verder onderzoek moet daarom uitwijzen welke rol dergelijke technieken in de toekomsten gaan spelen.
Proefschrift
Het proefschrift van Eline C. Noels is getiteld 'Organisation of skin cancer care revisited'.
Zij heeft dit proefschrift verdedigd afgelopen 12 november 2019 aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam.
