Diagnoseziekenhuis beïnvloedt overleving colorectale peritoneale metastasen

Het percentage patiënten met colorectale peritoneale metastasen dat een op genezing gerichte HIPEC-behandeling krijgt, verschilt enorm tussen ziekenhuizen die de diagnose stellen in Nederland. Patiënten in een HIPEC-ziekenhuis hebben een significant hogere kans op een HIPEC-behandeling dan patiënten in een ‘verwijzend ziekenhuis’. Ook hebben zij een betere levensverwachting. Dat concluderen Koen Rovers (Catharina Ziekenhuis) en collega’s van IKNL en acht Nederlandse ziekenhuizen die HIPEC-behandelingen verrichten. Volgens de onderzoekers duiden deze verschillen op een suboptimale selectie van patiënten, waardoor er mogelijk sprake is van onderbenutting van behandeling met CRS + HIPEC in verwijzende ziekenhuizen.

Bij patiënten met colorectale peritoneale metastasen is de HIPEC-behandeling de enige op genezing of langdurige overleving gerichte behandeling. Deze behandeling vindt in Nederland gecentraliseerd plaats in acht gespecialiseerde medische centra, terwijl patiënten in alle Nederlandse ziekenhuizen gediagnosticeerd worden met deze maligniteit. In deze studie is onderzocht of het ziekenhuis van diagnose invloed heeft op de behandeling en de algehele overleving van deze patiënten.

Opzet van de studie
Voor deze studie werden alle patiënten met synchrone colorectale peritoneale metastasen, zónder systemische metastasen geselecteerd die tussen 2005 en 2015 zijn opgenomen in de databank van de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Voor elke patiënt werd gekeken (1) in welk ziekenhuis zij werden gediagnosticeerd, (2) of zij de HIPEC-behandeling of een andere / geen behandeling kregen, en (3) hoe lang zij leefden.

De onderzoekers deelden de diagnoseziekenhuizen in op basis van 1) HIPEC-ziekenhuis versus verwijzend ziekenhuis en 2) academische -of opleidingsziekenhuizen versus streekziekenhuizen. Verwijzende ziekenhuizen werden verder onderverdeeld op basis van de frequentie in HIPEC-behandelingen (hoog, gemiddeld of laag). Multivariabele regressie-analyses werden toegepast voor het bepalen van de onafhankelijke invloed van de diverse ziekenhuiscategorieën op (1) de kans op het ondergaan van de HIPEC-behandeling en (2) overleving.

Variatie tussen ziekenhuizen
In de studie werden in totaal 2.661 patiënten opgenomen die gediagnosticeerd waren in 89 ziekenhuizen. Het percentage patiënten dat een HIPEC-behandeling kreeg, varieerde van 0% tot 50% tussen de diagnoseziekenhuizen. In ziekenhuizen die HIPEC-behandelingen verrichten, kreeg 33% van de patiënten de HIPEC-behandeling tegenover 13% in verwijzende ziekenhuizen. Bij streekziekenhuizen lag dit op 11% versus 17% bij academische en opleidingsziekenhuizen.


Algehele 3-jaarsoverleving van potentieel resectabele patiënten met synchrone colorectale peritoneale metastasen in samenhang met voor HIPEC verwijzende ziekenhuizen in Nederland.

Invloed op overleving
Uit de analyses blijkt verder dat het diagnoseziekenhuis samenhangt met de mediane, algehele overleving van deze patiënten. In HIPEC-ziekenhuizen was de mediane, algehele overleving 14,1 maanden versus 9,6 maanden in verwijzende ziekenhuizen. Bij streekziekenhuizen lag dit op 8,7 maanden versus 11,5 maanden in academisch / opleidingsziekenhuizen. Vergeleken met verwijzende ziekenhuizen met een gemiddelde frequentie in HIPEC-behandeling, lag de mediane overleving hoger bij verwijzende ziekenhuizen met een hoge frequentie (12,6 maanden) en lager bij ziekenhuizen met een lage frequentie (8,1 maanden). 

Patiënten die een HIPEC-behandeling kregen in verwijzende ziekenhuizen waar vaak een HIPEC-behandeling werd verricht, hadden een betere, gemiddelde levensverwachting dan patiënten in verwijzende ziekenhuizen waar zelden een HIPEC-behandeling werd uitgevoerd. Deze resultaten duiden op een (1) suboptimale selectie voor de HIPEC-behandeling in Nederland en (2) mogelijke onderbenutting van de HIPEC-behandeling in sommige verwijzende ziekenhuizen in Nederland.

Conclusie en aanbevelingen
Koen Rovers en collega’s concluderen op basis van deze bevindingen dat verschillen tussen diagnoseziekenhuizen en de impact hiervan op de overleving indicaties zijn voor een suboptimale behandelselectie van patiënten met peritoneale metastasen van colorectale origine. Ook is er mogelijk sprake van onderbenutting van CRS + HIPEC in verwijzende ziekenhuizen.

  • Rovers KP Simkens GA, Vissers PA, Lemmens VE, Verwaal VJ, Bremers AJ, Wiezer MJ, Burger JW, Hemmer PH, Boot H, van Grevenstein WM, Meijerink WJ, Aalbers AG, Punt CJ, Tanis PJ, de Hingh IH en de Dutch Peritoneal Oncology Group (DPOG). ‘Survival of patients with colorectal peritoneal metastases is affected by treatment disparities among hospitals of diagnosis: A nationwide population-based study’.

  • Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl