Studie naar klinische relevantie van axillaire reverse mapping (ARM)

Axillaire lymfeklierdissectie (ALND) bij patiënten met borstkanker kan bijwerkingen veroorzaken, waaronder lymfoedeem in de bovenste extremiteit. In april 2013 is een trial gestart in vijf ziekenhuizen in Nederland om de mogelijkheden van axillaire reverse mapping (ARM) te onderzoeken. Hiermee kunnen bijwerkingen mogelijk worden beperkt of voorkomen. Elisabeth G. Klompenhouwer en collega´s beschrijven in een artikel in Trials Journal de opzet van de studie.

Axillaire reverse mapping (ARM) is een techniek, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen lymfedrainage van de borst naar de bovenste ledematen en de oksel. Indien lymfoedeem wordt veroorzaakt door het verwijderen van deze lymfevaten en knooppunten in de bovenste ledematen, zou identificatie van deze lymfevaten er mogelijk aan kunnen bijdragen dat de chirurg deze tijdens de operatie kan behouden. 

Doel en opzet studie
Het doel van deze studie is om de klinische relevantie te onderzoeken van het sparen van specifieke lymfevaten in de oksel door middel van ARM. Om het risico van tumorpositieve lymfeknooppunten en het bijbehorende risico van onderbehandeling te minimaliseren, zullen uitsluitend patiënten geïncludeerd worden met een tumor-positieve schildwachtklier (SLN). Alleen patiënten die voldoen aan de criteria voor ALND, vanwege een bewezen, positieve oksel tijdens klinisch onderzoek, zullen worden opgenomen in de studie.

Op basis van bovenstaande criteria zullen 280 patiënten worden geïncludeerd die gediagnosticeerd zijn met een bewezen tumor-positieve schildwachtklier van invasieve borstkanker en met een indicatie voor ALND. De patiënten zullen worden gerandomiseerd om een standaard ALND te ondergaan of een ALND waarbij de ARM-knooppunten en de bijbehorende lymfevaten in situ worden gelaten. 

Bij het vaststellen van de primaire uitkomst zal gekeken worden naar de aanwezigheid van okseltherapiegerelateerde lymfoedeem 6, 12 en 24 maanden na de operatie gemeten met behulp van de waterverplaatsingsmethode. Bij de secundaire uitkomsten zal gekeken worden naar onder meer pijn, paresthesie, gevoelloosheid en verlies van mobiliteit van de schouder, de kwaliteit van het leven, en herhaling van okselklachten.

Discussie
Het voordeel van ALND bij patiënten met een positieve SLN staat al enige ter discussie. Voor veel patiënten zal ALND de behandelkeuze blijven, onder wie patiënten met een grote kans op aantasting van de resterende okselklieren. Dit gerandomiseerd onderzoek in een vijf ziekenhuizen in Nederland zal het bewijs leveren of het wel of niet sparen van lymfevaten in de oksel door middel van ARM bijdraagt aan het verminderen van bijwerkingen door ALND. De eerste patiënten zullen voor de zomer benaderd worden voor het onderzoek . Naar verwachting wordt de studie in april 2016 afgesloten.

De studie vindt plaats in het Amphia Ziekenhuis (Breda), Catharina Ziekenhuis (Eindhoven), Haga Ziekenhuis (den Haag); Ziekenhuis Gelderse Vallei (Ede) en het Albert Schweitzer Ziekenhuis (Dordrecht). Het onderzoek is mede mogelijk gemaakt dankzij een subsidie van Pink Ribbon.

  • Elisabeth G. Klompenhouwer, Paul D. Gobardhan, Martinus A. Beek, Adri C. Voogd, Ernest J.T. Luiten: ‘The clinical relevance of axillary reverse mapping (ARM): study protocol for a randomized controlled trial'.