Een actieve leefstijl levert gezondheidswinst op – ook bij overgewicht
Een actieve leefstijl beïnvloedt bij lymfeklierkankeroverlevers de kwaliteit van leven sterker dan overgewicht. Dat blijkt uit onderzoek van IKNL- onderzoekers Sandra Beijer en Carla Vlooswijk en collega’s. ‘Een actieve leefstijl levert gezondheidswinst op voor mensen die kanker hebben gehad, zelfs als het niet lukt om overtollige kilo’s kwijt te raken.’
Uit eerdere onderzoeken bij mensen die kanker hebben gehad, bleek dat inactiviteit en overgewicht de kwaliteit van leven negatief kunnen beïnvloeden. Dit is de eerste studie die de invloed van beide factoren op de kwaliteit van leven bij zo’n grote groep lymfeklierkankeroverlevers bestudeert.
De deelnemers
De onderzoekers konden via de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) 2.229 patiënten met een vorm van lymfeklierkanker (Hodgkin en non-Hodgkin) includeren. Die nodigden ze via de behandelend arts uit om mee te doen aan het onderzoek. De dataverzameling werd uitgevoerd door PROFILES. Die databank legt de door de patiënt gerapporteerde fysieke en psychosociale impact van kanker vast. In totaal hebben 1.339 (72%) personen de vragenlijst ingevuld. De gemiddelde leeftijd van de respondenten was 63 jaar, 60% was man en gemiddeld genomen was de diagnose vier jaar geleden gesteld, vaak ging het om non-Hodgkin (88%). Ruim 70% rapporteerde ook één of meer comorbiditeiten.
Bewegen en gewicht
De respondenten vulden onder andere hun lichaamsgewicht en -lengte in. Uitgaande van de standaard BMI-categorieën had 43% een gezond gewicht, 41% overgewicht en 14% ernstig overgewicht – ondergewicht was een exclusiecriterium. Bovendien gaven de respondenten aan hoeveel tijd ze per week spendeerden aan activiteiten als fietsen, wandelen, tuinieren en/of huishouden.
Gemiddeld bleken de respondenten 10 uur per week matig intensief actief te zijn. Dat is ruim boven de aanbevolen norm van 2,5 uur per week. ‘We denken dat ze hebben overschat hoeveel tijd ze per week spenderen aan dit soort activiteiten,’ zegt Beijer, ‘maar waarschijnlijk geldt dat voor alle respondenten. Bovendien hebben we de mediaan als afkappunt gebruikt om actieve van minder actieve deelnemers te onderscheiden, namelijk meer of minder dan acht uur matig intensieve inspanning per week. Hierdoor heeft de overschatting vermoedelijk weinig invloed op de eindconclusie.’
Kwaliteit van leven
Ook beoordeelden de respondenten vragen over de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven (EORTC QLQ-C30). Actievere respondenten bleken een betere kwaliteit van leven te ervaren dan minder actieve respondenten; ook functioneerden de actievelingen fysiek beter en voelden ze zich minder vermoeid. De BMI bleek een kleinere rol te spelen. Dat laatste verraste Vlooswijk enigszins: ‘Ik had verwacht dat BMI een belangrijkere rol zou spelen dan wat uit ons onderzoek naar voren kwam.’ ‘Of een omslagpunt bij een bepaalde mate van overgewicht’, vult Beijer aan, ‘waarop het negatieve effect van overgewicht groter is dan het positieve effect van een actieve leefstijl.’ Mogelijk was met 14% het aantal patiënten met ernstig overgewicht hiervoor te klein, in deze groep vielen alle deelnemers met een BMI ≥30.
Een actieve leefstijl loont voor lymfeklierkankeroverlevers, met of zonder overgewicht. Dat is volgens beide onderzoekers de belangrijkste boodschap; Beijer: ‘Een actieve leefstijl levert gezondheidswinst op, zelfs als het niet lukt om extra kilo’s kwijt te raken.’ Daarom raden de onderzoekers zorgprofessionals aan om tijdens het spreekuur standaard naar lichamelijke activiteiten zoals wandelen en fietsen te vragen, en de patiënten zo nodig te begeleiden richting een actievere leefstijl.
Bron
Vlooswijk C, Oerlemans S, Ezendam NPM, et al. Physical Activity is Associated with Health Related Quality of Life in Lymphoma Survivors Regardless of Body Mass Index; Results from the Profiles Registry. Nutr Cancer. 2021 Feb 8:1-10. doi: 10.1080/01635581.2021.1881570.
