TNM-stadium in zorginformatiebouwsteen voor het epd
In de manier waarop de TNM-classificatie voor de stadiëring van kanker wordt geregistreerd bestaan verschillen, wat gegevensuitwisseling tussen ziekenhuizen lastig maakt, net als vergelijking van kwaliteit en wetenschappelijk onderzoek. Daarom is er nu een zorginformatiebouwsteen waarmee het stadium voor elke tumorsoort in elk ziekenhuis op precies dezelfde manier in het epd geïmplementeerd kan worden. Nictiz, IKNL en de Citrienprogramma’s Regionale oncologienetwerken en Registratie aan de bron werkten samen aan deze Zorginformatiebouwsteen TNM TumorClassificatie. Terwijl nog gewerkt wordt aan een implementatiehandleiding kunnen ziekenhuizen die dat willen al aan de slag met het inbouwen in het epd.
Met deze belangrijke zib kunnen zorgprofessionals informatie over het stadium van de kanker gestructureerd aan de bron vastleggen en met elkaar uitwisselen. Dat is cruciaal voor het bepalen van de juiste behandeling. Ook is hergebruik voor onder meer wetenschappelijk onderzoek en kwaliteitsverbetering mogelijk. Doordat het stadium niet meer overgetypt hoeft te worden kan deze zib ook de registratielast voor zorgprofessionals verminderen.
De zorginformatiebouwsteen (zib) voor de TNM-classificatie staat klaar om geïmplementeerd te worden in de epd-systemen van ziekenhuizen. Ziekenhuizen kunnen hiervoor contact opnemen met het Zib-centrum van Nictiz via beheerzib@nictiz.nl.
*De bovenstaande afbeelding is het model voor de Zorginformatiebouwsteen TNM TumorClassificatie
TNM-stadium
De tumorclassificatie beschrijft de tumorgrootte en lokale uitbreiding (T), de metastasering van dichtbijgelegen lymfeklieren (N van het Engelse nodes) en de metastasen - uitzaaiingen - op afstand (M). Naast T, N en M bevat de classificatie nog een aantal andere parameters. Elke tumorsoort kent zijn eigen stadiëring; verschillende combinaties van cijfers en letters die voor dat type kanker een specifieke betekenis hebben. Elke tumorsoort kent zijn eigen specifieke classificatie, dus er bestaan heel veel verschillende tumorclassificaties.
Versies en edities
Klinisch informaticus Lonneke Vermeulen zat vanuit IKNL in de werkgroep met vertegenwoordigers van Nictiz, Regionale oncologienetwerken en Registratie aan de bron. Vermeulen stelde onder meer pagina’s en pagina’s op vol codes en afkortingen; de zogenaamde algemene en tumorspecifieke waardenlijsten waarmee tumoren kunnen worden geclassificeerd. 'Alle solide tumoren die een TNM-classificatie hebben, passen in dit model', zegt ze. 'Een van de lastige dingen bij het ontwerpen van deze zib was dat er veel inconsistenties in de TNM zitten. Er is een Europese (UICC) en een Amerikaanse (AJCC) versie en daarvan bestaan weer verschillende edities. Daardoor kunnen er verschillen zijn in de versies en edities die gehanteerd worden, zowel tussen instanties als per tumorsoort. Doordat lang niet altijd duidelijk is welke versie en editie is gebruikt, kunnen interpretatieverschillen ontstaan. Dit komt omdat de coderingen overal hetzelfde zijn, maar de betekenis ervan niet. Met de TNM-zib hebben we dit nu rechtgetrokken en spreekt iedereen dezelfde taal. Daardoor voorkomen we misverstanden en dat komt de kwaliteit van zorg ten goede.'
Receptenboek
Linda Mook is senior architect bij het Zib-centrum van Nictiz, de kennisorganisatie voor digitale informatie-uitwisseling in de zorg. Het Zib-centrum ondersteunt partijen bij het gebruik van deze zibs, van ontwikkeling tot en met toepassing in specifieke zorgsituaties. 'We beoordelen kandidaat-zibs, publiceren nieuwe zibs en belangrijke wijzigingen op bestaande zibs', vertelt ze. Begin september publiceerde Nictiz de TNM Tumor Classificatie-zib, samen met nog een aantal nieuwe zibs en wijzigingen op bestaande bouwstenen. 'Nu hebben we een compleet en kloppend receptenboek voor alle solide tumoren waar je een TNM-classificatie van wilt maken.'
Nictiz stelt alle goedgekeurde zibs beschikbaar via een wiki van het Zib-centrum en via de open source ontwikkelingstool ART-DECOR. Ook de TNM-zib is hier te vinden, klaar om geïmplementeerd te worden in de epd’s.
Implementatiehandleiding
Mook: 'Het is nu aan de softwareleveranciers om er iets moois van te maken. We willen natuurlijk dat ze het zo gebruikersvriendelijk mogelijk aanbieden. Stel dat je ‘borstkanker’ selecteert, dan kan het systeem zó worden opgezet dat direct de tumorspecifieke waardenlijsten tevoorschijn komen.'
Omdat de TNM zo’n complexe bouwsteen is, werkt de werkgroep nog aan een implementatiehandleiding. Vermeulen werkt hiervoor een aantal tumorspecifieke zibs uit, een soort ‘prefab’ TNM-classificaties voor onder meer borstkanker, colorectaal carcinoom, pancreascarcinoom en neuro-endocrine tumoren. Het thema Gegevenssets oncologie van het programma Regionale oncologienetwerken start binnenkort met het testen van de TNM-zib in een aantal proeftuinen. 'Op basis van de ervaringen die daar worden opgedaan, kijken we of we dingen moeten veranderen aan het model en aan de tumorspecifieke uitwerkingen', zegt Vermeulen.
Contact
Voor inhoudelijke kwesties kunnen ziekenhuizen en leveranciers zowel bij Nictiz als het IKNL terecht; de laatste onderhoudt de tumorspecifieke waardenlijsten. Voor alle vragen over zib's kunt u bij het Zib-centrum aankloppen via beheerzib@nictiz.nl.
Bron: Regionale Oncologienetwerken
.png)
