Netwerk meta-analyses steeds belangrijker in veranderende klinische praktijk

Besluitvorming bij patiënten met multipel myeloom die niet in aanmerking komen voor stamceltransplantatie is gecompliceerd. Er zijn veel behandelingen beschikbaar, maar een onderlinge vergelijking tussen deze behandelingen ontbreekt. Ter ondersteuning van het besluitvormingsproces omtrent de behandeling, hebben de onderzoekers in deze studie een netwerk meta-analyse uitgevoerd voor patiënten met multipel myeloom die initieel niet in aanmerking komen voor stamceltransplantatie. In de netwerk meta-analyse, zijn direct en indirect bewijs samengevoegd om een vergelijking mogelijk te maken van alle beschikbare behandelingen.

Opzet

De onderzoekers voerden hiervoor een systematisch literatuuronderzoek uit om relevante, gerandomiseerde klinische studies te identificeren over de periode januari 1999 tot maart 2016. Ze gebruikten hiervoor de databanken van EMBASE, MEDLINE, MEDLINE®-in-Process en Cochrane Central Register of Controlled Trials. De effectiviteit van de gevonden studies (hazard ratio en 95% betrouwbaarheidsinterval voor progressievrije overleving) werden geëxtraheerd en samengevoegd in een netwerk meta-analyse. In totaal werden 24 studies geïdentificeerd met 21 behandelingen. 

Resultaten

Volgens de netwerk meta-analyse was de progressievrije overleving gunstig voor alle behandelingen in vergelijking met behandeling met dexamethason (hazard ratio: 0,19-0,90). Gecombineerde behandeling met daratumumab – bortezomib – melphalan - prednison en combinaties van bortezomib – melfalan – prednison - thalidomide gevolgd door een onderhoudsbehandeling met bortezomib - thalidomide werden geïdentificeerd als de meest effectieve behandelingen (hazard ratio 0,19; 95% betrouwbaarheidsinterval 0,08-0,45 respectievelijk hazard ratio 0,22; 95% betrouwbaarheidsinterval 0,10-0,51).

De hazard ratio en 95% betrouwbaarheidsinterval voor de huidige, aanbevolen behandelingen in vergelijking met dexamethason waren respectievelijk 0,31 (0,16-0,59) voor bortezomib-lenalidomide-dexamethason; 0,39 (0,20-0,75) voor bortezomib - melfalan - prednison en 0,44 (0,29-0.65) voor lenalidomide-dexamethason.

Conclusie en impact

Naast het identificeren van de meest effectieve behandeling, tonen de onderzoekers in deze studie de toegevoegde waarde aan van netwerk meta-analyses in de praktijk. Met deze methodiek kunnen data worden geleverd wanneer directe vergelijkingen tussen behandelingen ontbreken. Ook kunnen met netwerk meta-analyses meer solide en exactere schattingen worden gegeven van de effectiviteit van behandelingen doordat informatie uit meerdere gerandomiseerde trials worden gecombineerd. Verder kunnen met netwerk meta-analyses aanvullend bewijs voor de effectiviteit geleverd worden  door direct en indirect bewijs te combineren.

Hedwig Blommestein en collega’s concluderen dat netwerk meta-analyses (extra) ondersteuning kunnen bieden aan evidence-based beslissingen en op die wijze kunnen bijdragen aan het optimaliseren van behandelingen en uitkomsten van behandeling van patiënten met multipel myeloom die niet in aanmerking komen voor een stamceltransplantatie. In een klinische praktijk waar behandelopties voor patiënten met multipel myeloom in hoog tempo beschikbaar komen, worden netwerk meta-analyse steeds belangrijker.
 

• Blommestein HM, van Beurden-Tan CHY, Franken MG, Uyl-de Groot CA, Sonneveld P, Zweegman S. ‘Efficacy of first-line treatments for multiple myeloma patients not eligible for stem cell transplantation: a network meta-analysis.’ Haematologica. 2019 May;104(5):1026-1035.
• Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl