Impact BMI en middelomtrek op kwaliteit van leven na dikkedarmkanker

Overlevers van dikkedarmkanker met een hogere BMI en een verhoogde middelomtrek rapporteren een slechter functioneren, een lagere algehele gezondheidsstatus en meer vermoeidheidssymptomen. Verder blijkt een verhoogde middelomtrek geassocieerd te zijn met een lager fysiek en sociaal functioneren, ongeacht de BMI-status. Dat staat te lezen in een publicatie van Pauline Vissers (IKNL) en collega’s in Nutrition and Cancer. De onderzoekers doen de aanbeveling om bij toekomstig onderzoek naar kwaliteit van leven rekening te houden met de BMI en middelomtrek. In studies ter preventie van overgewicht dient daarom naast gewichtsverlies, ook gelet te worden op de vermindering van het buikvet. 

Doel van dit onderzoek is om de impact van de middelomtrek (WC) en de body mass index (BMI) op de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven (HRQL) onder overlevers van dikkedarmkanker te beoordelen. Overlevers die tussen 2000 en 2009 waren gediagnosticeerd vulden op twee momenten een vragenlijst in. De eerste in augustus 2013 (met zelfgerapporteerd gewicht, lengte en middelomtrek) en de tweede in januari 2014 (HRQL met de EORTC-QLQ-C30).  

Data NKR
De klinische kenmerken van deze patiënten werden verkregen uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR). Met multivariabele, lineaire regressieanalyses werd de samenhang geëvalueerd tussen zowel de BMI als de middelomtrek en vervolgens van BMI én middelomtrek op de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven. De vragenlijsten werden verstuurd via PROFILES, het patiëntenvolgsysteem dat IKNL in samenwerking met de Universiteit van Tilburg heeft ontwikkeld. 

In de studie werden in totaal 1.111 overlevers van dikkedarmkanker geïncludeerd, van wie 34% een normaal gewicht had (BMI ≥18,5 tot <25 kg/m2), 49% met overgewicht (BMI ≥25 tot <30 kg/m2) en 17% was obees (BMI ≥ 30 kg/m2). Van de geïncludeerde patiënten had 44% een verhoogde middelomtrek, dat wil zeggen >102 cm bij mannen en >88 cm bij vrouwen. Zowel de BMI als middelomtrek hingen afzonderlijk samen met slechtere algehele gezondheidsstatus en functioneren en meer vermoeidheidssymptomen. Een verhoogde middelomtrek ging gepaard met een lager fysiek en emotioneel functioneren, ongeacht de BMI, met gemiddelde verschillen variërend van 3 tot 5 punten. 

Conclusie
Pauline Vissers en collega’s concluderen dat zowel een hoge BMI als een verhoogde middelomtrek samenhangen met slechter functioneren, een lagere algehele gezondheidsstatus en meer vermoeidheidssymptomen bij overlevers van dikkedarmkanker. Daarnaast is een toegenomen middelomtrek geassocieerd met een lager functioneren, zowel fysiek als emotioneel, ongeacht de BMI-status.  

De onderzoekers doen de aanbeveling om bij toekomstig onderzoek naar gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven bij overlevers van dikkedarmkanker zowel rekening te houden met de BMI als de middelomtrek. Verder zou in wetenschappelijke trials naar preventie van overgewicht de focus niet alleen moeten liggen op gewichtsverlies in het algemeen, maar ook op het effect van voeding en fysieke activiteiten op de vermindering van het buikvet.  

  • Vissers PAJ, Martucci RB, Mols F, Bours MJL, Winkels RM, Kampman E, Weijenberg MP, van de Poll-Franse LV, Beijer S: ‘The Impact of Body Mass Index and Waist Circumference on Health-related Quality of Life Among Colorectal Cancer Survivors: Results from the PROFILES Registry’. Nutr Cancer. 2017 Oct 16:1-8.

  • Meer informatie over deze publicatie is verkrijbnaar via bibliotheek@iknl.nl