Lagere kwaliteit van leven bij kankerpatiënten mét diabetes door leefstijl

De lagere kwaliteit van leven gevonden bij patiënten met dikkedarmkanker mét diabetes ten opzichte van patiënten met dezelfde ziekte zonder diabetes, lijkt verklaart te worden door een ongezondere leefstijl en de aanwezigheid van andere chronische ziekten. Die conclusie trekken Pauline Vissers (IKNL) en collega’s op basis van een studie onder ruim 2.600 patiënten in Zuid-Nederland. Zowel een hogere BMI, minder fysieke activiteit en roken waren gerelateerd aan een lagere kwaliteit van leven, ongeacht of iemand diabetes had of niet. Deze uitkomsten onderstrepen het belang van verbetering van de leefstijl van patiënten met dikkedarmkanker, mét en zónder diabetes.

Deze longitudinale studie had als doel om de relatie tussen leefstijlfactoren, body mass index (BMI), en gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven patiënten met dikkedarmkanker met en zonder diabetes te onderzoeken. De onderzoekers maakten gebruik van gegevens uit een longitudinale studie onder patiënten met dikkedarmkanker die tussen 2000 en 2009 waren gediagnosticeerd in ziekenhuizen in Zuid-Nederland. 

Deze patiënten kregen in 2010, 2011 en 2012 vragenlijsten toegezonden via het patiëntenvolgsysteem PROFIEL dat IKNL in samenwerking met Tilburg University heeft opgezet. Klinische gegevens, zoals kankerstadium en behandeling, werden verkregen uit de Nederlandse Kankerregistratie. Leefstijlfactoren, zoals roken, alcoholgebruik, fysieke activiteit, BMI, diabetesstatus en kwaliteit van leven werden geëvalueerd aan de hand van de vragenlijst.

Verschillen in leefstijl
In totaal voldeden 3.585 patiënten met dikkedarmkanker aan de inclusiecriteria voor de studie. Hiervan reageerden 2.625 patiënten (73%) op de eerste vragenlijst en 1.739 patiënten (49%) vulden twee of meer vragenlijsten in, van wie 126 patiënten met dikkedarmkanker én diabetes en 789 patiënten met dikkedarmkanker zonder diabetes werden opgenomen in de studie. De patiënten met dikkedarmkanker én diabetes hadden een hogere BMI (29,1 ± 4,2 vs. 26,4 ± 3,7 kg/m2), terwijl het aantal alcoholgebruikers lager was onder patiënten met dikkedarmkanker én diabetes in vergelijking met patiënten met dikkedarmkanker zonder diabetes (50 versus 70%)

Lagere kwaliteit van leven
Uit de analyses, gecorrigeerd voor sociaal-demografische en klinische kenmerken, bleek dat patiënten met dikkedarmkanker én diabetes een statistisch significant lager fysieke functioneren en algemene kwaliteit van leven en meer vermoeidheidssymptomen rapporteerden dan patiënten met dikkedarmkanker zonder diabetes. Deze effecten verdwenen echter na correctie voor leefstijlfactoren en BMI. 

Zowel een hogere BMI, minder fysieke activiteit en roken waren gerelateerd aan een lagere kwaliteit van leven, terwijl alcoholgebruik gerelateerd was aan een hogere kwaliteit van leven, ongeacht of iemand diabetes had of niet. Na aanvullende correctie voor andere chronische ziekten, nam het effect van diabetes op de gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven verder af.

Pauline Vissers en collega’s concluderen dat de slechtere kwaliteit van leven onder patiënten met dikkedarmkanker én diabetes lijkt te worden verklaard door een ongezondere leefstijl en aanwezigheid van andere chronische ziekten. 

Belang verbetering leefstijl
Daarnaast kunnen andere factoren niet worden uitgesloten, aangezien BMI, mate van fysieke activiteit, roken en alcoholgebruik alle onafhankelijk geassocieerd zijn met de kwaliteit van leven. Deze studie onderstreept dan ook het belang van verbetering van leefstijl onder patiënten die behandeld zijn of worden met dikkedarmkanker, met en zonder diabetes.

  • Vissers PA, Thong MS, Pouwer F, Creemers GJ, Slooter GD, van de Poll-Franse LV: ‘Prospectively measured lifestyle factors and BMI explain differences in health-related quality of life between colorectal cancer patients with and without comorbid diabetes’.

  • Meer informatie over deze publicatie is verkrijgbaar via bibliotheek@iknl.nl

Gerelateerd nieuws

Lagere kwaliteit van leven voor kankeroverlevenden met cardiovasculaire ziekte

Overlevenden van kanker die ten tijde van de diagnose al hart- en vaatziekten hadden, rapporteren vaker een negatief effect op hun gezondheidsgerelateerde kwaliteit van leven. Het gaat hierbij onder meer om hun algehele kwaliteit van leven, fysiek functioneren en symptomen als vermoeidheid en dyspneu. Dat concluderen Dounya Schoormans (CoRPS, Tilburg University) en collega’s in Acta Oncologica. Volgens de onderzoekers is het belangrijk dat zorgverleners extra aandacht schenken aan deze kwetsbare groep overlevenden. Daarbij dient ook rekening gehouden te worden met mogelijke progressie van cardiovasculaire aandoeningen, aangezien oncologische behandelingen cardiotoxisch kunnen zijn.

lees verder