Roken belangrijkste risicofactor voor primaire tumor onbekend

Relatie leefstijlgewoonten en PTO

Hermans onderzocht de invloed van alcoholgebruik, roken van sigaretten, lichamelijke activiteit, groente- en fruitinname, vleesinname, lichaamsbouw, diabetes en een familiegeschiedenis van kanker, in relatie tot het risico op het krijgen van een PTO. Deze risicofactoren zijn bekende risicofactoren voor kanker met een primair bekende origine. Omdat naar verwachting de groep PTO-patiënten een heterogene groep patiënten is met de gemene deler dat de primaire bron van de uitzaaiingen niet gevonden wordt en geen op zichzelf staande entiteit, is het te verwachten dat een aantal van deze risicofactoren ook gelden voor het ontwikkelen van een PTO.

Ook onderzocht ze de invloed van leefstijl in het algemeen door te kijken of het naleven van leefstijlaanbevelingen voor kankerpreventie (zoals gedefinieerd door het World Cancer Research Fund en het American Institute for Cancer Research) impact heeft wat betreft het risico op het krijgen van een PTO, maar na multivariabele analyse kwam in het cohort geen statistisch significante relatie naar voren. Ook voerde Hermans een literatuurstudie uit naar risicofactoren voor PTO vergeleek die bevindingen met de waargenomen risicofactoren binnen de Nederlandse Cohortstudie naar voeding en Kanker (NLCS).

Roken en alcohol risicofactoren in cohort

Hermans concludeert op basis van de data uit de NKR en het NLCS dat het gebruik van alcohol en roken risicofactoren zijn voor het krijgen van een PTO, zoals dat ook geldt voor enkele primair bekende kankersoorten. Voor alcoholconsumptie vond Hermans een dosis-responsrelatie. Hoe meer alcohol iemand gebruikt, des te hoger het risico op een PTO. Dit geldt met name voor de mannen uit het cohort. Ook bij rookgedrag vond Hermans een dosis-responsrelatie: hoe meer en hoe langer iemand rookt, hoe hoger het risico op een PTO. Deelnemers die op 50-jarige of latere leeftijd de diagnose diabetes type 2 kregen, bleken ook een hoger risico op PTO te hebben. Dit was met name voor vrouwen het geval.

Inname van specifiek rundvlees en bewerkt vlees blijkt binnen het cohort ook een risicofactor voor PTO, met name voor vrouwen. Ook dit is een bekende risicofactor voor primair bekende tumorsoorten, zoals darmkanker. Consumptie van rood vlees in het algemeen, gevogelte en vis was niet gerelateerd aan het risico op PTO. Een familiegeschiedenis van kanker was in het cohort geen onafhankelijke risicofactor, al zag Hermans een matig verhoogd risico op PTO bij deelnemers die een broer of zus met kanker hadden. Er was geen verband tussen lichaamsbouw of lichamelijke activiteit en het risico op PTO. Ook groente- en fruitinname bleek geen relatie te hebben met het risico op PTO.

Roken gevestigde risicofactor

Hermans vergeleek de risicofactoren binnen het NLCS met de risicofactoren die naar voren kwamen uit andere epidemiologische studies naar PTO-risicofactoren. Daaruit blijkt roken een gevestigde risicofactor voor PTO te zijn, zoals roken voor een aantal andere kankers, o.a. longkanker, ook een gevestigde risicofactor is. Alcoholgebruik, diabetes en een familiegeschiedenis zijn in mindere mate geassocieerd met het risico op PTO. Er was geen overtuigende associatie tussen lichaamsbouw, inname van voeding (dierlijk of plantaardig), immuniteitsstoornissen, leefstijl in het algemeen, lichamelijke activiteit of sociaaleconomische status en het risico op PTO.

Meer informatie

Karlijn Hermans verdedigde op 15 november haar proefschrift ‘Cancer of Unknown Primary, uncovering risk factors associated with a neglected disease’. Copromotoren waren dr. Leo Schouten (Universiteit Maastricht) en dr. Caroline Loef (IKNL).