nieuws over oncologische zorg

Er zijn nog veel hiaten in de kennis over de diagnostiek en behandeling van darmkanker (CRC) in een vroeg stadium (T1) zoals dat wordt opgespoord in het bevolkingsonderzoek. Door het bevolkingsonderzoek (BVO) wordt darmkanker vaker in een vroeg stadium gediagnosticeerd: van 17% T1 CRC bij diagnose voor de start van het BVO betreft dit nu 40%. Het gebrek aan kennis rondom optimale behandeling van deze vroege tumoren heeft een groep medisch specialisten doen besluiten om samen kwalitatief hoogstaand onderzoek te doen naar de diagnostiek en behandeling. Zij hebben zich verenigd in de ‘T1 CRC-werkgroep’, waar inmiddels 51 ziekenhuizen bij zijn aangesloten.  

Vanaf 1989 worden gegevens van alle kankerpatiënten vastgelegd in de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) om daarmee de zorg steeds verder te verbeteren en om er onderzoek mee te doen voor betere behandelingen. De registratie vanuit het EPD gebeurt door datamanagers van IKNL. Wat komen zij zoal tegen in hun werk en wat drijft hen? Vijf vragen aan bevlogen datamanagers Martijn Kruize, Nienke Bosman en Giny Bokma. Zij registreren in het Martini ziekenhuis en UMCG in Groningen.  

De positie én de kwaliteit van leven zo goed mogelijk verbeteren van alle mensen met darmkanker, mensen die moeten leven met de gevolgen van de ziekte, en hun naasten. Dat is de inzet van de werkgroep Darmkanker. De mensen van deze nieuwe werkgroep zijn actiegericht en zetten zich met hart en ziel in voor de belangen van darmkanker patiënten in Nederland. De werkgroep maakt gebruik van het netwerk en de faciliteiten van de Stomavereniging. 

Het project PATH (Predictieve Analyse voor THerapie) is een samenwerkingsverband tussen 35 pathologieafdelingen, oncologen, longartsen, PALGA en IKNL om de moleculaire predictieve diagnostiek in Nederland te optimaliseren. Hierbij wordt gefocust op moleculaire analyses die van belang zijn voor de therapiekeuze bij patiënten met colorectaal carcinoom, niet-kleincellig longcarcinoom, melanoom, of gastro-intestinale stromaceltumoren. In deze tumoren kunnen mutaties in het DNA van een tumor voorspellen welke patiënten wel of geen baat zullen hebben bij de behandeling met doelgerichte therapieën. Onderzocht wordt hoe deze moleculaire analyses worden uitgevoerd en gebruikt voor het selecteren van de meest adequate behandeling. 

Darmkanker is met circa 15.000 nieuwe patiënten per jaar een veel voorkomende vorm van kanker in Nederland. Het totaal aantal diagnoses van dikkedarmkanker is in een periode van ruim 25 jaar gestegen van 4.600 in 1989 naar 10.000 in 2017 en van endeldarmkanker in dezelfde periode van 2.600 naar 4.500. Darmkanker staat in het rijtje van meest voorkomende kankersoorten op de tweede plaats, na huidkanker (exclusief basaalcelcarcinoom). Darmkanker is een ziekte die voornamelijk ouderen treft; 33% van alle patiënten is bij diagnose 75 jaar of ouder. In maart darmkankermaand licht IKNL de cijfers over darmkanker uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) toe.

Een deel van de patiënten met stadium II dikkedarmkanker heeft baat bij adjuvante chemotherapie na het ondergaan van een operatie waarbij de dikke darm gedeeltelijk wordt verwijderd. Een nauwkeurige selectie van patiënten is van groot belang om patiënten enerzijds optimale overlevingskansen te bieden en anderzijds de toxiciteit van onnodige chemotherapie te besparen. De huidige manier van selecteren is grotendeels gebaseerd op klinische en pathologische factoren, maar inmiddels maken moleculaire technieken een betere prognostische classificatie mogelijk. De PATTERN-studie richt zich op het verbeteren van deze selectie voor adjuvante therapie.  

Tijdens het 4e Kankeroverleverschap Symposium op 12 april aanstaande bespreken zorgverleners en belangenbehartigers van patiëntenorganisaties hoe de zorg bij en na kanker kan verbeteren. Daarbij is veel aandacht voor de gevolgen van kanker. Door een stijging in overleving, gecombineerd met een toename in het aantal mensen dat kanker krijgt, zijn er steeds meer mensen die leven met of na kanker. Veel mensen ervaren echter tot lange tijd na de behandeling of zelfs blijvend klachten van de ziekte en/of behandeling, de zogenaamde ‘late gevolgen’, zoals chronische vermoeidheid.

Door het delen van studie-informatie en verwijzen naar trials kan de inclusie van studies waar mogelijk worden verhoogd. Daarom is een overzicht van gynaecologische oncologische trials beschikbaar op de DGOG-website. Ook wordt jaarlijks een overzicht van trials gepresenteerd tijdens het DGOG-symposium. Voor patiënten is studie-informatie beschikbaar in toegankelijke teksten op Kanker.nl om te bespreken met hun arts.