Nieuws

Movember staat in het teken van de gezondheid van de man in het algemeen én om speciale aandacht te vragen voor prostaatkanker en zaadbalkanker. In dit kader zet IKNL de actuele cijfers voor incidentie en overleving op een rij. Prostaatkanker is de meest voorkomende vorm van kanker bij Nederlandse mannen. Bijna 15.000 mannen kregen deze diagnose in 2022. Zaadbalkanker komt minder vaak voor. In 2022 kregen bijna 1000 mannen de diagnose zaadbalkanker. De overleving van mannen met een tumor in de mannelijke geslachtsorganen is in vergelijking met andere vormen van kanker redelijk goed; de 10-jaarsoverleving voor prostaatkanker is bijna 80% en voor patiënten met zaadbalkanker is dit 95%.

• Aantal nieuwe diagnoses bij Nederlandse vrouwen: top 3 na Noorwegen en Denemarken, sterfte op plaats 7
• Nederlandse mannen in middenmoot: incidentie plaats 13, sterfte plaats 16
• Vooral longkanker vaker bij Nederlandse vrouwen; borstkanker in top 5

De kans om in de loop van het leven kanker te krijgen is de afgelopen drie decennia fors toegenomen tot 47 procent voor vrouwen en 54 procent voor mannen. Ongeveer de helft van alle Nederlanders krijgt dus op enig moment in hun leven de diagnose kanker. Rondom 1990 ging het nog om een op de drie Nederlanders. Dat concluderen onderzoekers van het Integraal Kankercentrum Nederland (IKNL) in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde. De kans om aan kanker te overlijden is niet toegenomen.

De incidentie van kleincellig longkanker, ook wel SCLC, in Nederland is de afgelopen 30 jaar aanzienlijk gedaald. Dat blijkt uit een studie van Daphne Dumoulin van het ErasmusMC en collega’s op basis van de Nederlandse Kankerregistratie, waarover onlangs gepubliceerd werd in het European Journal of Cancer. Een toenemend aandeel ouderen en vrouwen kreeg de diagnose kleincellig longkanker. De man-vrouwverhouding werd daardoor vergelijkbaar. Waarschijnlijk als gevolg van meer oudere en waarschijnlijk kwetsbaardere patiënten kregen meer patiënten alleen behandeling gericht op kwaliteit van leven (best supportive care – ofwel BSC).

Hoewel er niet veel onderzoeken zijn die incidentietrends van plaveiselcelcarcinoom (PCC) in het hoofd-halsgebied beschrijven, lijkt er wereldwijd een toename zichtbaar in het aandeel hoog-stadium PCC in het hoofd-halsgebied. ‘Dat wordt ook zo ervaren in de Nederlandse kliniek,’ aldus Maartje van Beers (NKI/AVL). ‘Maar het probleem is in dat in de onderzoeken die deze trend beschrijven, niet altijd dezelfde definities van ‘hoog-stadium’ gehanteerd worden.’ Daarnaast trekken sommige onderzoekers conclusies op basis van absolute getallen en anderen op basis van het aandeel van de totale incidentie. Daarom keken Van Beers en collega’s van Amsterdam UMC en IKNL aan de hand van data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR) naar trends in incidentie bij plaveiselcelcarcinoom van hoofd-halsgebied in Nederland.

Harriet Rumgay, onderzoeker bij IARC, verdedigde op donderdag 10 november 2022 haar proefschrift: ’Measuring the Impact of Alcohol on the Global Burden of Cancer: International analysis of alcohol-related cancers‘ aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Promotor is prof. Valery Lemmens, IKNL en co-promotor is dr. Isabelle Soerjomataram, IARC. Uit haar onderzoek bijkt dat ook matig gebruik van alcohol het risico op kanker verhoogt. 

De verwachte incidentie van kankersoorten neemt toe, ook voor de urologische vormen van kanker. Deze toename komt met name door de dubbele vergrijzing en verandering in leefstijlfactoren die het risico op kanker verhogen. Dit blijkt uit het recent verschenen rapport van IKNL: 'Kanker in Nederland: trends & prognoses tot en met 2032.’

Europa heeft een van de hoogste incidenties van blaaskanker ter wereld. En dat terwijl bijna 60% van de volwassenen niet bekend is met blaaskanker, of weet hoe ernstig het kan zijn. In ‘urology week’ - de laatste week van september - riep de European Association of Urology (EAU) dan ook op tot meer aandacht voor het belang van een vroege diagnose van blaaskanker.