Nieuws Blaaskanker

Wat is het minimale aantal blaasverwijderingen bij blaaskanker (radicale cystectomieën) dat een ziekenhuis zou moeten uitvoeren? Daarover bestaat discussie, zowel binnen Europa als binnen Nederland. De 'BlaaskankerZorg in Beeld' studiegroep (BlaZIB) onderzocht de relatie tussen ziekenhuisvolume en postoperatieve sterfte. Een aantal van meer dan dertig radicale cystectomieën per jaar in een ziekenhuis was gerelateerd aan een lagere sterfte. De laagste risico's op postoperatieve mortaliteit werden waargenomen bij de ziekenhuizen met de hoogste behandelvolumes.

Voor de behandeling van blaaskanker zijn de afgelopen jaren een aantal nieuwe systemische behandelingen beschikbaar gekomen. In hoeverre worden deze nu in Nederland toegepast en met welke uitkomsten?

ProBCI (Prospectieve Blaaskanker Infrastructuur) bestaat uit een infrastructuur, waarin multidisciplinaire data van patiënten met blaaskanker, een biobank en patiënt-gerapporteerde uitkomsten zijn samengebracht. Doel is klinisch, wetenschappelijk onderzoek te faciliteren om de prognose en kwaliteit van leven van patiënten met blaaskanker te verbeteren. Om de mogelijkheden van ProBCI optimaal te benutten, wordt deze infrastructuur de komende tijd verder uitgebreid over extra ziekenhuizen.

Sinds de invoering van volumenormen voor blaasverwijdering (radicale cystectomie) is de behandelvariatie tussen ziekenhuizen in Nederland afgenomen. Maar de kans op het krijgen van een radicale cystectomie verschilt nog steeds tussen diagnoseziekenhuizen en heeft invloed op de algehele 2-jaarsoverleving van deze patiënten. Dat blijkt uit onderzoek van Dorien Ripping (IKNL) en collega’s. Factoren die een rol spelen zijn leeftijd, tumorstadium, sociaaleconomische status, ziekenhuistype en het cystectomievolume van per ziekenhuis.

Op dit moment wordt de reguliere zorg weer afgeschaald vanwege de tweede COVID-19-golf. Naast afname en uitstel van het aantal kankerdiagnoses zijn andere effecten op de oncologische zorg nog grotendeels onbekend. Welk effect heeft uitstel of aanpassing van de zorg op de uitkomsten van behandeling? Deze en andere vragen kunnen in de toekomst worden beantwoord op basis van data uit de Nederlandse Kankerregistratie (NKR).

November 2017 is de BlaZIB-studie officieel van start gegaan met het includeren van blaaskanker patiënten. Doel van dit onderzoek is inzicht te geven in de stand van zaken van de blaaskankerzorg in Nederland met behulp van data uit de dagelijkse, klinische praktijk en knelpunten en verbeterpunten op te sporen die kunnen bijdragen aan het verbeteren van de blaaskankerzorg in Nederland. De uitkomsten van deze studie zullen naar verwachting ook aanknopingspunten bieden voor betere blaaskankerzorg elders in Europa.

De Nederlandse Vereniging voor Urologie (NVU) heeft IKNL gevraagd om vanaf 1 augustus 2020 de kwaliteitsregistratie uit te voeren voor de prostatectomieën en cystectomieën in Nederlandse ziekenhuizen. Kwaliteitsregistraties zijn belangrijk voor het monitoren van de kwaliteit van zorg. IKNL gaat op basis van de verzamelde data een rapportage opstellen voor de NVU, waarin inzicht wordt gegeven in de geleverde zorg en op basis waarvan eventuele kwaliteitsverbeteringstrajecten kunnen worden geïnitieerd.

Er is bij patiënten met niet-spierinvasieve blaaskanker géén duidelijk verband tussen enerzijds de gemiddelde volwassen BMI en diabetes mellitus en anderzijds het risico op terugkeer of progressie van de ziekte in de eerste vijf jaar na de diagnose. Dat concluderen Jelle Evers (Radboudumc) en collega’s. De onderzoekers adviseren deze relaties verder te onderzoeken in prospectieve studies met gedetailleerde informatie over gewicht (inclusief gewichtsverandering) en diabetes mellitus voor en na de diagnose blaaskanker.